نحوه ازدواج دختر در صورت مخالفت پدر
متن پرسش :
آیا صرف مخالفت پدر با ازدواج دختر مانع از انعقاد نکاح است یا دلایل باید در دادگاه مطرح شود و دادگاه تصمیم‌گیرنده است؟
متن پاسخ :
در حال حاضر وضعیت کمی تغییر کرده است. پدر یا جدپدری در نکاح دختر خود یک ولایت خاصی دارند. آنها اگر با نکاح دختر خود مخالفت کنند و مانع شود تا آنها ازدواج کنند، دختر می‌تواند شوهر و میزان مهر خود را به دادگاه اعلام کند و اذعان کند که من قصد ازدواج با این مرد و با این مشخصات را دارم اما پدر یا جدپدری من اجازه چنین امری را به من نمی‌دهد. قانون‌گذار مقرر کرده است که زمانی که پدر یا جدپدری بدون دلیل اجازه ازدواج کردن دختر خود را نمی‌دهد، ولایتش سلب خواهد شد. این رویکرد در ماده 1043 قانون مدنی اصلاحی سال 70 اتخاذ شده است.
طبق این ماده: «نکاح دختر باکره اگرچه به سن بلوغ رسیده باشد، موقوف به اجازه پدر یا جدپدر او است و هر گاه پدر یا جدپدری بدون علت موجه از دادن اجازه مضایقه کند، اجازه او ساقط و در این صورت دختر می‌تواند با معرفی کامل مردی که می‌خواهد با او ازدواج کند و شرایط نکاح و مهری که بین آنها قرار داده شده است، پس از اخذ اجازه از دادگاه مدنی خاص به دفتر ازدواج مراجعه و نسبت به ثبت ازدواج اقدام کند».
ولی به نظر من مصلحت این است که دادگاه به این موضوع رسیدگی کند. دادگاه باید پدر یا جدپدری را دعوت کند و از آنها سوال کند که به چه دلیلی با نکاح دختر و یا نوه خود مخالفت می‌کند. در این وضعیت اگر پدر یا جدپدری دلیل موجهی در خصوص عدم اجازه ازدواج دختر خود با مرد مورد علاقه‌اش ارایه کردند، دادگاه نباید اجازه ازدواج دختر مزبور را بدهد، زیرا به هر حال این دادگاه است که باید اجازه ازدواج را صادر کند.
اگر هم در مقابل پدر یا جدپدری دلایل موجهی در این زمینه ارایه نکردند، دادگاه باید ولایت آنها را سلب کرده و حکم به ازدواج آنها بدهد. قانون‌گذار این مورد را به صورت مبهم بیان کرده است. قانون‌گذار در این ماده مقرر کرده که اگر پدر یا جدپدری بدون علت و عذر موجه با ازدواج دختر خود مخالفت کند، اجازه وی ساقط خواهد شد.
در حالی که این سلب شدن ولایت نیاز به رسیدگی در دادگاه دارد. دختر که خود در قضیه ذی‌نفع است، صلاحیت تشخیص موجه یا غیرموجه بودن علت مخالفت پدر یا جدپدری خود را ندارد. از طرفی هم اشخاص ثالث طبق قانون صلاحیت قضاوت در این مورد را ندارند. به این ترتیب قاضی بی‌طرف مقام صالح در این زمینه است و می‌تواند تشخیص دهد که آیا علل ارایه‌شده توسط پدر یا جدپدری موجه است یا خیر. در صورتی که علت عدم اجازه به ازدواج دختر را غیرموجه تشخیص داد، حکم به ازدواج دختر را طی یک رای خواهد داد. (دکتر امامی در گفتگو با روزنامه حمایت)
مطالب مرتبط:
