آشنایی با جرائم رایانه ای

آشنایی با جرائم رایانه ای

تاریخ تصویب قوانین مرتبط با جرایم رایانه ای 

1386◀️: جزء اولین قوانینی که تصویب شد، قانون نحوه مجازات اشخاصی که درامور سمعی و بصری فعالیت های غیرمجاز می نمایند بود، و رسیدگی به جرایم موضوع این ماده در صلاحیت دادگاه انقلاب است.

1379◀️:قانون حمایت از حقوق پدید آورندگان نرم افزارهای رایانه ای

1382◀️: قانون تجارت الکترونیک ، بنیان قانون جرائم رایانه ای قانون تجارت الکترونیک است.

1388◀️:قانون جرایم رایانه ای

سابقه اینترنت به کشور ایالات متحده آمریکا بر می گردد :◀️پروژه آرپانت
پروژه سری و امنیتی بود برای اتصال کامپیوترها از طریق شبکه در حوزه امنیتی و دفاعی◀️ اینترانت

در ادامه دانشگاه ها هم به این پروژه ملحق شدند و به همین ترتیب بین کشورها گسترش پیدا کرد.

استفاده از اینترنت مثل رانندگی با ماشین در جاده می باشد ، برای رانندگی نیاز به خیابان کشی و جاده داریم ◀️این جاده همان کابل کشی است که توسط سازمان ارتباطات زیر ساخت (زیر مجموعه وزارت فناوری و اطلاعات) انجام می شود.
ماشین ما همان دستگاه های رایانه ای و موبایل و … هست که در اختیار داریم.

آیا ماشین بدون پلاک هم مجوز حرکت دارد ؟خیر
در دنیای اینترنت به این پلاک، ip (Internet Protocol) می گوییم.
ip ها را از isp ها تهیه می کنیم مثل مخابرات ، شاتل و … که این شرکت ها نیز خود ip ها را از شرکت های توزیع کننده می گیرند (حدود 50 شرکت توزیع کننده هستند.)
شرکت icaan آیکان Internet Corporation for Assigned Names and Numbers

اینترنت دنیا توسط شرکت آیکان اداره می شود و هر وقت اراده بکند می تواند اینترنت شرکت ها را قطع بکند ، وظیفه تولید ip بر عهده این شرکت است و مالکیت آن در اختیار ایالات متحده آمریکا است و قابل فروش نیست.

ip به دو دسته تقسیم می شود: ایستا(ثابت) static و فعال dynamic
host یا میزبان ، اطلاعات و دیتای خودشان را در یک سروری قرار می دهند برای بازدید مشترکین اینترنت
در فضای مجازی چیزی به نام پاک شدن ادله نداریم و تمام آن مضبوط می ماند.
هاست یا میزبان باید تابلو داشته باشد که همان ip می باشد، ip هم شامل نام و هم شامل اعداد می باشد.

🔸️دیتا(اطلاعات): هر نمادی از واقعه است.
«‌داده پیام» (Data Message) : هر نمادی از واقعه، اطلاعات یا مفهوم است که‌با وسایل الکترونیکی، نوری و یا فناوری‌های جدید اطلاعات تولید، ارسال، دریافت،‌ذخیره یا پردازش می‌شود.
دیتاها قابلیت تبدیل به دیتاهای اورجینال و فیک را دارند و بازپرس با دیتاهای اورجینال کار دارد.

🔸️رایانه چیست؟ماده ۲ قانون تجارت الکترونیک

«‌سیستم رایانه‌ای» (Computer System) : هر نوع دستگاه یا مجموعه‌ای از‌دستگاه های متصل سخت‌افزاری – نرم‌افزاری است که ازطریق اجرای برنامه‌های پردازش‌خودکار «‌داده پیام» عمل می‌کند.

رایانه از چهار قسمت اصلی تشکیل شده است،هر کدام از این قسمت‌ها را نداشت دیگر رایانه نیست و مشمول قانون جرایم رایانه‌ای نیست.

چهار مورد مذکور عبارتند از:
1️⃣ باید مادربرد یا صفحه اصلی داشته باشد .
2️⃣ حافظه که خود به دو دسته ی حافظه اصلی و حافظه موقت تقسیم می‌شود. به حافظه اصلی رام (ROM) می‌گویند و به حافظه موقت رم (RAM) می‌گویند.
رام (ROM) حافظه اصلی است که شرکت سازنده اطلاعاتی که برای این رایانه لازم است را به ROM داده است که غیر قابل دیلیت و تغییر توسط شما می‌باشد ROM نشان دهنده ویژگی‌های کامپیوتر می‌باشد.

رم (RAM) حافظه موقتی است که تا زمانی که شما از آن رایانه استفاده می‌کنید اطلاعات را برای شما نگهداری می‌کند در صورتی که کامپیوتر خاموش شود تمام اطلاعات از بین می‌رود.
در جرایم رایانه ای ما زمان طلایی داریم یعنی اگر متهم در حال هک کردن باشد و ضابطبین در همان لحظه سر برسند اگر متهم کامپیوتر خود را خاموش کند اطلاعات از بین می رود ، قانونگذار در ماده 669 قانون آیین دادرسی کیفری بیان داشته:
هرگاه حفظ داده‎ های رایانه ای ذخیره‌شده برای تحقیق یا دادرسی لازم باشد، مقام‌قضائی می‌‎ تواند دستور حفاظت از آنها را برای اشخاصی که به نحوی تحت تصرف یا کنترل دارند صادر کند. در شرایط فوری، نظیر خطر آسیب دیدن یا تغییر یا از بین رفتن داده‎ ها، ضابطان قضائی می‌‎ توانند دستور حفاظت را صادر کنند و مراتب را حداکثر تا بیست و چهار ساعت به اطلاع مقام قضائی برسانند. چنانچه هر یک از کارکنان دولت یا ضابطان قضائی یا سایر اشخاص از اجرای این دستور خودداری یا داده‎ های حفاظت شده را افشاء کنند یا اشخاصی که داده‎ های مزبور به آنها مربوط می‌‎ شود را از مفاد دستور صادره آگاه کنند، ضابطان قضائی و کارکنان دولت به مجازات امتناع از دستور مقام قضائی و سایر اشخاص به حبس از نود و یک روز تا شش‌ماه یا جزای نقدی از پنج تا ده میلیون ریال یا هردو مجازات محکوم می‌شوند.

تبصره 1️⃣ حفظ داده‎ ها به منزله ارائه یا افشاء آنها نیست و مستلزم رعایت مقررات مربوط است.
تبصره 2️⃣ مدت زمان حفاظت از داده‌ها حداکثر سه‌ماه است و در صورت لزوم با دستور مقام قضائی قابل تمدید است.

حافظه:۱)داخلی ۲)خارجی
حافظه داخلی تشکیل شده از hard که در کامپیوتر است. و حافظه خارجی هم حافظه‌های جانبی است مثل فلش و SD ها که حامل داده هستند.
3️⃣ ورودی و خروجی می‌باشد. یک رایانه باید حتما ورودی مثل (کیبورد،میکروفن) و خروجی مثل (چاپگرها،مانیتورها) داشته باشد.
4️⃣ واحد پردازش مرکزی یا هوش رایانه (CPU): اگر وسیله الکترونیکی CPU نداشت رایانه نیست وجه تمایز اکثر وسایل الکترونیکی با رایانه CPU می‌باشد اگر در آزمایشگاه گفتند CPU ندارد می‌توانید دفاع کنید که موکل من اصلاً مشمول قانون جرایم رایانه‌ای نیست.وسایل مخابراتی وسایلی هستند که دیتاهای ما را از نقطه a به نقطه b منتقل می‌کنند بدون حضور فیزیکی. مثل GPS ها.
در قانون ما ، تعریفی از جرم رایانه ای نشده است.

اولین جرم رایانه ای در سال ۱۹۶۳ در قضیه “الدن رویس” اغاز شد. اودر شرکتی مشغول کار بود ، نرم افزار رایانه ای تهیه کرده بود که به طور خودکار مبالغی را از حساب مشتریان و شرکت ها کسر و به حساب خود واریز می کرد. تا آن زمان در مورد کسر از مال مشتریان قانونی در مجموعه قوانین سنتی وجود نداشت. کار رویس سبب شد حقوقدانان در ان زمان به فكر وضع قانونی کیفری برای چنین اعمالی باشند. بدین ترتیب لذا اولین قوانین مربوط به جرائم رایانه ای در کشور محل سکونت رویس یعنی امریکا تصویب گردید.

در قانون ایالات متحده آمریکا جرم رایانه‌ای به این صورت تعریف شده است: هر اقدام غیرقانونی که با یک رایانه یا به کارگیری آن مرتبط باشد را جرم رایانه‌ای می‌گویند. یا هر اقدامی که به هر ترتیب با رایانه مرتبط بوده و موجب خسارت به بزه دیده شود و مرتکب از این طریق منافعی را تحصیل کند.

اشکال تعریف فوق این است که می‌گوید هر اقدامی که با رایانه مرتبط بوده یعنی اگر با لپ‌تاپ به سر شخصی آسیب بزنیم هم جرم رایانه‌ای می‌باشد و ایراد ضرب و جرح رایانه‌ای می‌باشد.
شخصی که می خواهد در این فضا ورود کند چه به عنوان وکیل چه به عنوان قاضی ناگزیر است با این اصطلاحات و تعاریف آشنا شود و بداند به چه صورت خواهد بود.
قانون جرایم رایانه ای به موارد مختلفی در فصل های مختلف پرداخته است اعم از: حریم خصوصی، جاسوسی، جعل، تخریب، سرقت، کلاهبرداری، هتک حیثیت(جرایم علیه شخصیت معنوی)، اشخاص حقوقی، آیین دادرسی و …
اولین جرم شایع در فضای مجازی، دسترسی غیر مجاز است. ماده ۱ قانون جرایم رایانه ای:
ماده ۷۲۹- هرکس به طور غیرمجاز به داده‎ ها یا سامانه‎ های رایانه ‎ای یا مخابراتی که به وسیله تدابیر امنیتی حفاظت شده است دسترسی یابد، به حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج میلیون(۵.۰۰۰.۰۰۰)ریال تا بیست میلیون(۲۰.۰۰۰.۰۰۰)ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
اصطلاحا به دسترسی غیر مجاز “هک” گفته می شود. در واقع وقتی صحبت از هک می شود منظور ماده ۱ قانون جرایم رایانه ای می باشد. هکرها به دو دسته ی خوب و بد تقسیم می شوند.

کلاه سفید white hat hacker ،کلاه سیاه black hat hacker هکرهای کلاه سیاه می خواهند اعلام کنند که با شما خصومت داریم و می خواهیم ورود کنیم و از بین ببریم. هکرهای کلاه سفید به سازمان اعلام کنند که شما باگ (مسیر نفوذ)دارید و من توانستم از طریق مسیر نفوذ وارد سیستم شما شوم اگر می خواهید مسیرهای نفوذ را ببندم با من قرارداد منعقد کنید. الان شغلی در دنیا و ایران تحت عنوان هکری وجود دارد به این صورت که هکر از قبل مثلا به بانک ملت اعلام می کند که اقدام به هک کردن سایت شما می کنم اگر موفق شدم قرارداد ۲۰ -۳۰میلیاردی با من منعقد کنید تا باگ های سایت را مشخص کنم و ببندم.
دسترسی غیر مجاز شایع ترین جرم می باشد و اکثر پرونده ها در باره ی هک گوشی ، کامپیوتر ، ورود به سامانه و…می باشد که در دادسرا و پلیس فتا مطرح می شوند.
قانون می گوید هر کس به طور غیر مجاز (دقت شود به غیر مجاز بودن) به داده ها یا سیستم های رایانه ای یا مخابراتی که به وسیله ی تدابیر امنیتی حفاظت شده است دسترسی یابد، اینقدر مجازات دارد.

دسترسی غیر مجاز یعنی اینکه اگر خانمی یا آقای گوشی همسر خود را بدون اجازه ی وی چک کند یا پدری گوشی فرزندش را چک کند مرتکب جرم شده اند و دسترسی غیر مجاز است چون شخص حق ندارد به جایی که به او اجازه داده نشده است ورود پیدا کند. بنابراین هرگونه ورود بدون اجازه می شود دسترسی غیر مجاز وقتی می گوییم هک به این معنا نیست که حتما باید اتفاق خاصی لازم است همین که مثلا من گوشی خود را روی میز بگذارم و دوستم که رمز گوشی مرا به دست آورده است گوشی را باز کند و وارد حریم خصوصی من شود مرتکب جرم شده است.
تعریف حریم خصوصی: هر آنچه که احتیاج به اجازه گرفتن و اجازه دادن دارد. در مقابل هر چیزی که نیاز به اجازه دادن نداشته باشد حریم عمومی است. ضابطه ی تشخیص حریم خصوصی کاملاً نوعی و عرفی می باشد.
شرط دوم: باید صاحب رایانه از رایانه خود محافظت کرده باشد. اگر گوشی رمز نداشته باشد و باز باشد کسی وارد آن شود، دسترسی غیر مجاز نیست. چون قانون می گوید به وسیله ی تدابیر امنیتی محافظت کرده باشد.

تدابیر امنیتی دو دسته اند:
1️⃣ مجازی
2️⃣ فیزیکی
مثلا گوشی یا لب تاپ یا با پین کد و رمز و پسورد قفل می شود یا اینکه در گنجه و کمد گذاشته می شوند و درب آن قفل می شود. یا دور لب تاپ زنجیر بکشد و قفل بزند. همین می شود تدابیر امنیتی، پس لزوما به معنای رمز گذاری نیست.
پرونده هایی که در این زمینه تشکیل می شوند بسیار زیاد است. اوایل گفته می شد “هک تلگرام” که ما این را هک نمی دانستیم. چرا چون به اینگونه بود که آقا یا خانمی با فرد تماس می گیرد و ادعا می کند که یک پیامک را برای شما اشتباهاً ارسال شده، می شود آن را برای من ارسال کنید و فرد آن پیام را که رمز دسترسی به تلگرامش می باشد که تلگرام برای او ارسال کرده است را می فرستد. از این طریق شخص به تلگرام آن فرد دسترسی پیدا می کند.

این به معنای دسترسی غیر مجاز نمی باشد چون خود شخص رمز را داده است و اجازه داده حتی با وجود نا آگاهی و جاهل بودن مورد حمایت قانون قرار نمی گیرد چون قانون از جاهل حمایت نمی کند‌.(مثل وقتی که یک نفر کلید خانه ی خود را در اختیار یک سارق قرار می دهد)
ولی امروزه مورد شایع دسترسی غیر مجاز این است که شخص رمز گوشی یا کامپیوتر دیگری را به دست می آورد مثلا با نگاه کردن و وارد سیستم او می شود و عکس و فیلم هایی را برداشت میکند.
البته در دسترسی غیر مجاز لازم نیست اتفاقی بیفتد همین که شخص وارد شود و همان لحظه خارج شود، دسترسی غیر مجاز است.

🔸️شنود
ماده ۷۳۰- هرکس به طور غیرمجاز محتوای در حال انتقال ارتباطات غیرعمومی در سامانه‎ های رایانه‎ ای یا مخابراتی یا امواج الکترومغناطیسی یا نوری را شنود کند، به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از از ده میلیون(۱۰.۰۰۰.۰۰۰)ریال تا چهل میلیون (۴۰.۰۰۰.۰۰۰)ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
شنود امروزه به معنای سنتی خود نیست و همین که نفر سومی به صورت غیر مجاز در مسیر انتقال داده قرار بگیرد می شود شنود رایانه ای.
مثلا شخصی قرار است برای دیگری متنی را ایمیل کند یک فرد بین این دو مسیر (مبدأ و مقصد) قرار می گیرد و یک نسخه کپی هم برای او ارسال می شود.

🔸️جعل رایانه ای
ماده ۷۳۴- هرکس به طور غیرمجاز مرتکب اعمال زیر شود، جاعل محسوب و به حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست میلیون(۲۰.۰۰۰.۰۰۰)ریال تا یکصد میلیون (۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰)ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد:
الف) تغییر یا ایجاد داده‎ های قابل استناد یا ایجاد یا وارد کردن متقلبانه داده به آنها،
ب) تغییر داده‎ ها یا علائم موجود در کارتهای حافظه یا قابل پردازش در سامانه های رایانه ‎ای یا مخابراتی یا تراشه ‎ها یا ایجاد یا وارد کردن متقلبانه داده‎ ها یا علائم به آنها.
ماده ۷۳۵- هرکس با علم به مجعول بودن داده‎ ها یا کارت ها یا تراشه‎ ها از آنها استفاده کند، به مجازات مندرج در ماده فوق محکوم خواهد شد.

جعل رایانه ای یکی از پرطرفدارترین جرایمی است که بعضا اتفاق می افتد. جعل رایانه ای یعنی اینکه شخص داده ها را تغییر دهد. برای همین است که گفتیم یک سری داده های اصل و یک سری داده های فیک داریم. بنابراین در جعل رایانه ای شخص داده ها را تغییر می دهد یا ایجاد می کند. این داده ها باید قابل استناد باشند یعنی داده ها جوری تغییر داده شوند که قابل استناد باشند و گرنه داده ای که مشخص باشد اصل نیست (مثل جعل کپی)جعل رایانه ای نیست چون قابل استناد نیست.

قانونگذار در ماده ۶ دو قسمت الف و ب را بیان کرده و گفته جعل رایانه ای هستند:

الف . تغییر داده های قابل استناد. مثلا من username یا آی دی یک نفر را روی گوشی خودم می گذارم این ها می شود ایجاد داده های قابل استناد ولی فیک. یا شخصی می آید و شماره موبایل دیگری را روی آی دی خط دومش می گذارد(آی دی شناسه است) مثلا من به جای نوشتن محمد رضا قرایی بنویسم ۰۹۱۳۶۲۲۰۰۰۰ و بعد از خط دوم خودم به خط اول پیام می دهم و در دادسرا شکایت می کنم که این خط به من پیام های تهدید آمیز و… فرستاده است. بنابراین داده ای ایجاد کردم که ظاهرا قابل استناد است ولی فیک و تقلبی می باشد. یا مثلا در فرم های الکترونیکی یا فیش های حقوقی تغییر ایجاد شود. حسن بشود حسین و برعکس.

ب . تغییر در کارت های حافظه
🔸️پرونده: شخصی اصفهان کارت را جعل کرده و هر کدام را ۱۰۰ هزار شارژ کرده بود برای تاکسی به جای پرداخت پول از اصفهان کارت استفاده می کرد. یک بار از صبح تا عصر تاکسی می گیرد و موقع پرداخت مبلغ که مثلا ۶۰۰ هزار تومان بود . یک دسته کارت از جیب خود بیرون می آورد و از ۶ کارت ۱۰۰ هزار تومان می کشد و مبلغ را حساب می کند که باعث کنجکاو شدن راننده می شود و میپرسد که چرا این همه اصفهان کارت دارد که آن شخص می گوید چندین کارت خریداری کرده ام و شارژ کرده ام که هر بار لازم نباشد شارژ کنم که راننده مشکوک شده و به بازرس شهرداری گزارش می دهد در نتیجه آن شخص دستگیر می شود و اقرار می کند.
در اینجا علاوه بر کلاهبرداری رایانه ای جرایمی همچون جعل رایانه ای و استفاده از سند مجعول نیز رخ داده اند.

🔸️تخریب داده های رایانه ای
ماده ۷۳۶- هر کس به طور غیرمجاز داده‎ های دیگری را از سامانه‎ های رایانه‎ ای یا مخابراتی یا حامل های داده حذف یا تخریب یا مختل یا غیرقابل پردازش کند به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ده میلیون (۱۰.۰۰۰.۰۰۰)ریال تا چهل میلیون (۴۰.۰۰۰.۰۰۰)ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
ماده ۷۳۷- هر کس به طور غیرمجاز با اعمالی از قبیل وارد کردن، انتقال دادن، پخش، حذف کردن، متوقف کردن، دستکاری یا تخریب داده ‎ها یا امواج الکترومغناطیسی یا نوری، سامانه‎ های رایانه ‎ای یا مخابراتی دیگری را از کار بیندازد یا کارکرد آنها را مختل کند، به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ده میلیون (۱۰.۰۰۰.۰۰۰)ریال تا چهل میلیون (۴۰.۰۰۰.۰۰۰)ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
ماده ۷۳۸- هرکس به طور غیرمجاز با اعمالی از قبیل مخفی کردن داده ها، تغییر گذرواژه یا رمزنگاری داده ها مانع دسترسی اشخاص مجاز به داده‎ ها یا سامانه ‎های رایانه‎ ای یا مخابراتی شود، به حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۵.۰۰۰.۰۰۰)ریال تا بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰)ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

تخریب به دو صورت انجام می پذیرد: 1️⃣ فیزیکی 2️⃣ دیتا

همین دیلیت که ما انجام می دهیم مصداق تخریب رایانه ای است. اگر من از کامپیوتر دوستم یک فایل را شیفت دیلیت کردم و اینتر را زدم، تخریب رایانه ای است.
اگر لپ تاپ او را به زمین کوبیدم، دو تخریب انجام داده ام (فعل مادی دارای عناوین متعدد) هم تخریب فیزیکی ماده ۶۷۷ ق.م.ا را مرتکب شده ام هم تخریب رایانه ای. چون باعث از بین رفتن دیتا هایش هم شدم. همچنین اگر شخصی سی دی و فلش مموری دیگری را شکست و از بین برد، دو خسارت به او وارد کرده یکی خود فلش و سی دی و دیگری دیتاهای داخل آن ها.

🔸️تروریسم رایانه ای
ما در دنیا جنگی داریم تحت عنوان سایبر وار cyber war. همچین ارتش های سایبری داریم که لباس رزم می پوشند و مثلا سایت بیمه انگلیس را پایین می آورند و انگلستان هم ضد حمله می زند و بیمه ملت ایران را پایین می آورد. همه ی این ها تخریب رایانه ای هستند.

🔸️سرقت رایانه ای
ماده ۷۴۰- هرکس به طور غیرمجاز داده های متعلق به دیگری را برباید، چنانچه عین داده ها در اختیار صاحب آن باشد، به جزای نقدی از یک میلیون (۱.۰۰۰.۰۰۰)ریال تا بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰)ریال و در غیر این صورت به حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۵.۰۰۰.۰۰۰)ریال تا بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰)ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
سرقت رایانه ای یعنی شخصی بیاید و داده های متعلق به دیگری را تصاحب کند. مثلا شخصی فلش را میزند در لپ تاپ دوستش و اطلاعات او را کپی میکند.
مثلا بد افزاری تحت عنوان سهام عدالت آمده بود و هنوز هم دارد قربانی می گیرد. کاری که این بد افزار می کند چند جرم‌ است:

1️⃣ سرقت رایانه ای 2️⃣ جعل رایانه ای 3️⃣ کلاهبرداری رایانه ای 4️⃣ کلاهبرداری ساده
(دسترسی غیر مجاز نیست چون خود شخص دانلود می کند و نصب میکند)
این بد افزار به مخاطبین و پیام ها دسترسی پیدا می کند و آن ها را سرقت می کند. (اینجا خود شخص اجازه نداده است و رضایت ندارد)

همچنین اطلاعات کارت ها با به دست می آورد و از سایت های خرید اینترنتی خرید می کند. اطلاعات کارت شخص را وارد می کند و رمز پویا (OTP) پیامک می شود و از آنجایی که به پیام های گوشی دسترسی دارد رمز را وارد می کند و خرید را نهایی می کند.

همچنین یک پیامی مثلا من ……هستم جایی گیر افتادم نیاز به ۱۰۰ میلیون پول دارم خواهشمند است هر چقدر در توانتان است به این شماره کارت بفرستید. و با نام و خط خود شخص به تمام مخاطبینش ارسال می کند و مخاطبین به تصور اینکه دوستشان پیام را داده وجوهی را به کارت واریز می کنند.

🔸️سرقت داده از طریق فیزیکی:
مثلا سرقت فلش ، لپ تاپ ،گوشی و …

🔸️کلاهبرداری رایانه ای
ماده ۷۴۱– هرکس به طور غیرمجاز از سامانه های رایانه ای یا مخابراتی با ارتکاب اعمالی از قبیل وارد کردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف کردن داده‎ ها یا مختل کردن سامانه، وجه یا مال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل کند علاوه بر رد مال به صاحب آن به حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست میلیون(۲۰.۰۰۰.۰۰۰)ریال تا یکصد میلیون (۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰)ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

بعد از دسترسی غیر مجاز دومین جرم شایعی می باشد که در دادسراهای ویژه جرایم رایانه ای به آن رسیدگی می شود.
معادل فیزیکی کلاهبرداری رایانه ای ، کلاهبرداری نیست بلکه جرم فیزیکی و سنتی آن همان سرقت است، جرم فیزیکی معادل کلاهبرداری رایانه ای،سرقت می باشد. مرجع صالح به رسیدگی به این جرم هم جایی است که افتتاح حساب صورت گرفته و پول از حساب برداشت شده است.
نکته: در کلاهبرداری ساده یک انسان فریب می‌خورد اما در کلاهبرداری رایانه‌ای،رایانه فریب داده می‌شود.
نکته: یکی از تفاوتی که بین کلاهبرداری رایانه‌ای و کلاهبرداری وجود دارد،این است که در کلاهبرداری رایانه‌ای رد مال به عنوان یکی از مجازات‌ها وجود ندارد اما در کلاهبرداری رد مال جز مجازات‌ها می‌باشد.

🔸️رأی وحدت رویه 729:
نظر به اینکه در صلاحیت محلی، اصل صلاحیت دادگاه محل وقوع جرم است و این اصل در قانون جرایم رایانه‌ای نیز مستفاد از ماده ۲۹- مورد تأیید قانونگذار قرار گرفته، بنابراین در جرم کلاهبرداری مرتبط با رایانه، هرگاه تمهید مقدمات و نتیجه حاصل از آن در حوزه‌های قضایی مختلف صورت گرفته باشد، دادگاهی که بانک افتتاح‌کننده حساب زیان‌دیده از بزه که پول به طور متقلبانه از آن برداشت شده در حوزه آن قرار دارد، صالح به رسیدگی است. بنا به مراتب آرای شعب یازدهم و سی ودوم دیوان عالی کشور که بر اساس این نظر صادر شده به اکثریت آرا صحیح و قانونی تشخیص داده و تأیید می‌گردد. این رأی طبق ماده ۲۷۰ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور و دادگاه‌ها لازم‌الاتباع است.»

سخنران: جناب اقای محمد رضا قرهی

تهیه و تنظیم :
کمیته استخراج و تنقیح کمیسیون کارآموزی کانون وکلای دادگستری استان اصفهان

نقل مطلب با ذکر منبع(سایت حقوقی راه مقصود) بلا مانع است.