- معاونت «سعیده» از نگاه اقلیت و اكثریت قضات پرونده میدان كاج
دلایل رئیس شعبه 71 دادگاه كیفری استان تهران برای معاون دانستن «سعیده»
به گزارش خبرنگار حقوقی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، قاضی نورالله عزیز محمدی ـ رئیس شعبه 71 دادگاه كیفری استان تهران ـ با بیان اینكه «رای را نمی‌توان نقد كرد»، اظهار كرد: رای، عصاره افكار و استنتاج و استنباط قاضی از محتویات پرونده است. هر كس به شكلی این استنباط را انجام می‌دهد و رای را نگارش می‌كند. من بیشتر با تعبیر تحلیل واقعه و مطابقت با حكم موافق هستم.
وی كه در رای پرونده میدان كاج در دسته قضات دارای نظر اقلیت مبنی بر معاونت سعیده قرار داشت، ادامه داد: اقلیت و اكثریت هر دو استدلالاتی داشتند. اكثریت، تحریك را از جانب متهم (سعیده) محرز ندانستند اما اقلیت كه نظر بر محكومیت سعیده داشتند می‌گفتند این خانم با زیركی از راه دسیسه و نیرنگ وارد شده بود.
این قاضی دادگاه كیفری استان تهران كه رئیس دادگاه رسیدگی به پرونده میدان كاج بوده است، در ادامه به ارائه خلاصه‌ای از پرونده قتل میدان كاج پرداخت و افزود: سعیده، فوق لیسانس مدیریت بازرگانی داشت و باید در زمینه رشته‌اش كار می‌كرد اما بعد از مدتی متوجه شد بهتر است سراغ كار مشاور املاك برود و تعدادی از افرادی كه در دفاتر املاك كار می‌كردند یعنی حدود 20 نفر دور او جمع شده بودند. آنها كار مشاوره انجام می‌دادند و آگهی می‌كردند و درصدی به این خانم پرداخت می‌كردند. در واقع سعیده زنی بود كه 20 نفر را كنترل می‌كرد.
عزیزمحمدی اظهار كرد: این خانم ضمن اینكه شوهر داشت با متهم به قتل آشنا شد. بعد از مدتی آنها نزدیك‌تر شدند و حتی حسب اظهارات متهم با یكدیگر زندگی زناشویی داشتند. پسر در فكر ازدواج بود ولی زن این فكر را داشت كه از او در مقابل افرادی كه در اطرافش هستند، استفاده كند.
وی با اشاره به اعتیاد «مهدی» و اخاذی و آزار و اذیت‌های متعدد او از «سعیده»، به بازداشت‌های مهدی در طول مدت ارتباط آنها اشاره كرد و گفت: آخرین بار مهدی شش ماه به حبس محكوم شده بود. مهدی هر وقت زندان می‌رفت جری‌تر می‌شد و وحشت زن هم از او بیشتر می‌شد. آخرین باری كه او به زندان رفت وقتی زمزمه‌های آزادی او مطرح شد زن سراغ یكی دو نفر از مشاورانش رفت و از آنها خواست كه از او در مقابل مهدی حمایت كنند اما آنها قبول نكردند.
رئیس شعبه 71 دادگاه كیفری استان تهران با بیان اینكه در ادامه این ماجرا، سعیده و یزدان (مقتول) با هم آشنا شدند، اظهار كرد: زن، یزدان را وارد زندگی خودش كرد. این قضیه به گوش مهدی هم رسید و این موجب خشم مهدی نسبت به زن شد. وقتی مرد از زندان آزاد شد، زن از وحشت اینكه او را می‌كشد در دفتر حاضر نشد و مهدی نتوانست سعیده را ببیند. تلفنی با او صحبت كرد. حسب اظهارات موجود در پرونده، سعیده به مهدی می‌گفته كه این آقا (یزدان) مزاحم من است. ظاهرا به یزدان هم همین را می‌گفته است.
عزیزمحمدی افزود: زن می‌دانست كه مهدی به هیچ وجه از او دست بر نمی‌دارد پس زمینه را فر اهم كرد كه به او بفهماند با یزدان ارتباط برقرار كرده و می‌خواهد با او قطع ارتباط كند. یزدان هم فكر نمی‌كرد مهدی آدمی باشد كه بر او فائق آید. دو مرحله دعوای تلفنی بین یزدان و مهدی رخ داد و قرار گذاشتند همدیگر را ببینند كه مهدی نرفت تا اینكه در مرحله سوم كه سعیده در محل كار، شیرینی داد باز هم مهدی كه عصبانی بود به او زنگ زد و زن گوشی را به یزدان داد و گفت خودت جوابش را بده. اینها تلفنی هم به فحش‌كاری پرداختند، به‌نحوی كه اگر همان موقع هم همدیگر را می‌دیدند شاید این قضیه به قتل منجر می‌شد.
وی در ادامه خاطرنشان كرد: آنها ساعت هشت صبح قرار گذاشتند. برای اولین بار ساعت 7:30 دقیقه بنگاه باز بود. زن كلید را به یزدان داده بود. از آن طرف مهدی در پرونده اظهار كرده كه زن به او گفته كه یزدان هشت صبح بنگاه می‌رود. زن می‌دانست آنها در مرحله‌ای هستند كه اگر همدیگر را ببینند، درگیر می‌شوند. مهدی وارد مغازه شد. به محض اینكه فهمید او یزدان است، حمله كرد. از پشت دو سه ضربه وارد كرد. خود او هم پایش به جلوی در بنگاه خورد و افتاد كه در نهایت صحنه‌ای كه فیلم آن منتشر شد و حدود 35 دقیقه بود، رخ داد.
این قاضی دادگاه كیفری استان تهران با اشاره به رایی كه برای این پرونده در دادگاه كیفری استان صادر شده است، گفت: ما (قضات دارای نظر اقلیت) موقعی كه می‌خواستیم نظر بدهیم گفتیم زن از باب دسیسه و فریب و نیرنگ، با توجه به اینكه زنی باهوش و ذكاوت بوده این دو نفر را به شكلی مقابل هم قرار داده است كه از خود ردی به جا نگذارد و در عین حال از مزاحمت‌ها راحت شود.
عزیزمحمدی با بیان اینكه «شاید سعیده قصد نداشت كه آنها همدیگر را از بین ببرند» افزود: معتقدم معاونت زمانی مصداق دارد كه وحدت قصد وجود داشته باشد. اگر كسی وقوع جرم را تسهیل كند ـ جرم هر چه باشد ـ معاون است.
وی با بیان اینكه «اكثریت» معتقدند كه سعیده با تصور اینكه مهدی از بین برود معاونت داشته و چون یزدان از بین رفته معاونت مصداق ندارد، نظر خود را اینگونه بیان كرد كه كسی كه معاونت در جرمی می‌كند، فرقی نمی‌كند چه جرمی باشد بلكه عمل معاون و مباشر است كه مصداق معاونت را ایجاد می‌كند و وحدت قصد بین دو عمل وجود دارد.
رئیس شعبه 71 دادگاه كیفری استان تهران در پایان این نشست پس از آنكه محمدی كشكولی ـ از قضات دارای نظر اكثریت ـ و آقایی‌نیا ـ استاد دانشگاه ـ به ارائه نظر پرداختند و نقد‌هایی به نظر اقلیت وارد شد، با خاطرنشان كردن این نكته كه نظر و عمل تفاوت زیادی با هم دارند، گفت: ما براساس مجموع تحقیقات انجام شده به این نتیجه رسیدیم كه معاونت وجود داشته است و مجموع بندهایی كه در نظرمان آوردیم ما را به این نتیجه رساند.
- استدلال كافی برای معاونت سعیده در قتل وجود ندارد
یك استاد حقوق دانشگاه تهران و مولف كتاب جرایم علیه اشخاص گفت: آنچه اقلیت هیات قضایی دادگاه كیفری استان تهران تحت عنوان دسیسه، فریب و نیرنگ بودن رفتار سعیده (متهم زن پرونده قتل در میدان كاج) مطرح كردند، با استدلال‌های كافی همراه نیست.
به گزارش خبرنگار حقوقی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، دكتر حسین آقایی‌نیا در دومین نشست تحلیل آرای قضایی كه از سوی معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضائیه برگزار شد و به نقد و تحلیل رای پرونده قتل در میدان كاج اختصاص داشت، تصریح كرد: دادگاه كیفری استان تهران از حیث صداقت، پاك‌دامنی و تاثیرناپذیری قضاتش در این مقطع زمانی واقعا افتخاری ملی است.
وی با بیان اینكه اقلیت و اكثریت در این پرونده اختلاف نظر چندانی با هم ندارند، ادامه داد: كانون توجه اكثریت این است كه سعیده (متهم به معاونت در قتل) و مهدی (قاتل) وحدت قصد نداشتند. اقلیت معتقد است معاونت در مصداق دسیسه، فریب و نیرنگ ایجاد شده است.
این حقوقدان با بیان اینكه واژه معاونت در مقابل مباشرت قرار نمی‌گیرد، افزود: معاون در مقابل مرتكب اصلی مطرح است.
آقایی‌نیا با اشاره به اظهارنظر یكی از قضات حاضر در جلسه كه گفت معاونت در ترك فعل وجود ندارد، اظهار كرد: معاونت با ترك فعل قابل تحقق است. در مصداق دسیسه، فریب و نیرنگ با فعل همراه است اما تسهیل ارتكاب جرم با ترك فعل قابل تحقق است. اساسا اصل بر این است كه در تمامی جرایم مصداق رفتاری خاصی وجود ندارد مگر اینكه وضع به‌گونه‌ای باشد كه امكان ترك فعلی وجود نداشته باشد.
وی معاونت را جرمی دانست كه تمامی اركان را دارد و خاطرنشان كرد: در وحدت قصد نیازی به تبانی نیست یا اینكه گفته شود معاون باید مرتكب اصلی را بشناسد یا او را ببیند یا ارتباط داشته باشد.
این استاد دانشگاه گفت: معاونت، مقید به نتیجه است و الزاما رابطه سببیت بین معاونت و مرتكب اصلی باید برقرار باشد، صرف وجود وحدت قصد كافی نیست. باید بررسی كرد كه آیا معاونت موثر بوده یا خیر؟
آقایی‌نیا با اشاره به نظریه اكثریت قضات در پرونده میدان كاج نیز اظهار كرد: اكثریت در مقدمه رای اشاره كرده است كه سعیده دنبال حامی بوده است و برای این كار یزدان (مقتول) را انتخاب كرده است. یزدان هم برای حمایت از این خانم (سعیده) قصد قتل و ارتكاب جرم نداشته و در واقع در پرونده دلیلی وجود ندارد كه یزدان قصد قتل داشته است. از طرف دیگر در مقدمه رای به فقدان وسیله قتل یا ضرب و جرح نزد مقتول اشاره شده است.
وی افزود: در ادامه رای اكثریت قضات اشاره شده است كه دلیلی وجود نداشته كه سعیده متهم را تشویق كند تا به دفتر وی مراجعه كند. همچنین اكثریت، اعلام شكایت سعیده از متهم را نشان‌دهنده این دانسته‌اند كه با هم همكاری نداشته‌اند و اشاره شده است كه با فرض اثبات تبانی با یزدان برای كشتن مهدی، هدف وی متهم بوده، نه مقتول و چون مقتول كشته شده است، پس معاونتی صورت نگرفته است.
این استاد دانشگاه كذب بودن ادعای قاتل را كه گفته بود «سعیده اظهار كرده دیه یزدان را می‌پردازد»، به عنوان یكی از دلایل مهم نظر اكثریت عنوان كرد و گفت: بر اساس این دلایل، اكثریت به فقدان دلیل برای وحدت قصد اشاره كرده و اصلا وارد موضوع دسیسه نشده‌اند.
آقایی‌نیا در ادامه به نظریه اقلیت قضات كه سعیده را معاون در قتل مهدی می‌دانستند، اشاره كرد و ادامه داد: اقلیت در رای خود ابتدا یك فرضیه ایجاد كرده و بعد برای اثبات آن تلاش كرده است. این فرضیه این است كه سعیده دسیسه، فریب و نیرنگ انجام داده است و در ادامه، استدلال‌هایی بیان كرده كه قبول برخی از آنها مشكل است.
وی در ادامه «وحشت سعیده از قاتل و انتقام از حامی»، «هیكل و تنومندی مقتول كه منجر به خشم متهم شده»، «میزان دلبستگی سعیده به قاتل»، «عدم اطلاع متهم از چگونگی وقوع قتل»، «تشویق قاتل به رفتن به دفتر»، «اعلام خواستگاری مقتول از متهم»، «لبخند متهم به معنی اینكه خواستار نتیجه بوده» و «اظهارات مشاوران مبنی بر اینكه سعیده، یزدان را طعمه قرار داده» را از جمله بندهایی دانست كه اقلیت در نظریه خود به عنوان دلیل برای معاونت سعیده به كار برده است.
این حقوقدان در تحلیل این دلایل خاطرنشان كرد: برخی از موارد نتیجه‌گیری، شخصی است و اثبات آن دلیل می‌خواهد. به نظر می‌رسد كه در مجموع، غلبه با این نظر است كه زن می‌خواسته مقتول را در حمایت از خود جلوی قاتل قرار دهد.
آقایی‌نیا در خصوص لبخند متهم نیز یادآور شد: نتیجه‌گیری اینكه لبخند متهم به معنی خواستن نتیجه است، یك نتیجه‌گیری شخصی است. در مورد اظهارات مشاوران نیز دلیل كافی وجود ندارد. همچنین باید توجه داشت كه تحریك از مصداق دسیسه خارج است. اگر سعیده، مهدی را تحریك می‌كرده باید مشخص شود ملاك در تحریك، نوعی است یا شخصی.
وی گفت: قانون تاكید می‌كند كه رای باید مستند، مستدل و موجه باشد. آنچه اقلیت برای دسیسه، فریب و نیرنگ بودن عمل سعیده آورده است با استدلال‌های كافی همراه نیست.
1390/03/30 – 06-20-2011 – 16:03:32 – 9003-19091: كد خبر
- اقدامات قاتل خارج از اراده‌ی «سعیده» بوده است
به گزارش خبرنگار حقوقی ایسنا، محمدی كشكولی در دومین نشست تحلیل آراء قضایی كه از سوی معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضائیه برگزار شد و به نقد و تحلیل رای پرونده قتل میدان كاج اختصاص داشت، گفت: به طور حتم برای وقوع یك جرم، فردی كه مرتكب جرم می‌شود باید با دیگران همكاری كند. ماده 43 قانون مجازات اسلامی مصادیق همكاری را بیان كرده است و یكی از وظایف قضات تطبیق عمل با عنصر قانونی جرم است.
این قاضی دادگاه كیفری كه در دسته قضات دارای نظر اكثریت در پرونده میدان كاج بوده است افزود: در پرونده مطروحه، افعالی كه در قالب مباشرت یا معاونت در وقوع جرم موثر است باید دلایلی كه برای آن ابراز می‌شود در ارزیابی وقوع جرم مورد ارزیابی قرار گیرد.
وی در ادامه به انتشار سریع اخبار این جرم در جامعه از سوی رسانه‌ها و قضاوت‌های مختلفی كه راجع به آن شده است اشاره كرد.
محمدی كشكولی اظهار كرد: ما در پرونده حاضر، در رای اشاره كردیم كه فقدان وحدت قصد میان معاون و مباشر وجود داشته است. قانونگذار در تبصره ماده 43 قانون مجازات اسلامی تقدم و اقتران زمانی و وحدت قصد را مورد اشاره قرار داده است. نظر اقلیت بیشتر مبتنی بر دسیسه و فراهم كردن زمینه وقوع جرم بوده است اما به نظر اكثریت، صرف وحدت قصد، كافی نیست. باید وحدت قصد همراه با اقتران زمانی با توجه به اوضاع و احوالی كه جرم واقع می‌شود ارزیابی شود.
وی با بیان اینكه عمل معاون جرم باید در اراده مباشر جرم اثر گذار باشد گفت: در این پرونده اقدامات قاتل خارج از اراده‌ی «سعیده» بوده است. با توجه به شناختی كه «سعیده» از شخصیت مباشر جرم داشته، نمی‌شد استدلال كرد كه ایشان زمینه را فراهم كرده و با این كار را با اطلاع و آگاهی كرده است. ما در ارزیابی دلایل به اظهارات شهود و گواهان توجه داشتیم.
وی درباره نظر قضات اكثریت در پرونده میدان كاج خاطرنشان كرد: بین مباشر و معاون، وحدت قصد به گونه‌ای كه قانون گفته وجود نداشته است. ما دلایلی در پرونده پیدا نكردیم كه معاون و مباشر در صحنه جرم با هم وحدت قصد داشته باشند. مهدی در دادگاه هم اظهار كرد كه من موفق نشدم با سعیده تماس بگیرم چون تلفن او خاموش بوده است.
محمدی كشكولی در ادامه گفت: دادگاه اظهارات متناقضی از متهم شنید. متهم به قتل آنقدر مسلط بود كه توانسته بود در صحنه جرم افكار مردم را به سمت خود جلب كند. یعنی روی مسایل روانی جامعه مسلط بوده است.
وی خاطرنشان كرد: ما در جلسه دادگاه هیچ دلیلی كافی پیدا نكردیم كه وحدت قصدی بین عمل مباشر و معاون جرم وجود داشته باشد.
وی در پایان جلسه درپاسخ به اظهارنظری كه آقایی نیا – استاد دانشگاه- در خصوص امكان ترك فعل در معاونت در جرم مطرح كرد، گفت: ترك فعل در معاونت درست نیست.
1390/03/30 – 06-20-2011 – 13:34:10 – 9003-18935: كد خبر
