در قالب یک بسته حقوقی بررسی شد…
عوارض همان بهای خدماتی است که خواستار آن هستیم. بهره‌مندی از خدمات و امکانات هزینه دارد و هزینه آن عوارض است. این در حالی است که کاهش پرداخت عوارض با بی‌مهری برخی شهروندان روبهرو می‌شود و تعدادی از آنها به هیچ قیمتی حاضر نمی‌شوند سهم خود را از بهای خدمات عمومی پرداخت کنند.
چه کسانی باید عوارض پرداخت کنند؟
عوارض یا به درآمد تعلق می‌گیرد یا به اموال، املاک، تولید کالا و خدمات و انجام برخی فعالیت‌ها. بنابراین هر شهروندی که موضوع هر یک از این موارد باشد در ردیف پرداخت‌کنندگان عوارض قرار می‌گیرد.
انواع عوارض
عوارض در قوانین کشور ما به 7 دسته تقسیم می‌شود که هرکدام نیز تعریف مخصوص خود را دارد. عوارض مستقیم شامل عوارض متعلق به زمین، ساختمان، اموال منقول و غیرمنقول و غیرمستقیم؛ مانند عوارضی هستند که به خدمات و کالا تعلق می‌گیرند.
البته عوارض دارای تقسیم‌بندی‌های دیگری نیز هستند. مثلا عوارض عمومی یا خاص که عوارض عمومی شامل همه منابع عوارض شده و عوارض خاص فقط منبع عوارض معینی را در بر می‌گیرند.
عوارض مستمر یا غیرمستمر، عوارض محلی منطقه‌ای یا استانی یا ملی نیز از انواع دیگر عوارض هستند.
نحوه وصول عوارض
وصول عوارضی که جنبه عمومی دارند از طریق شهرداری و با انتشار آگهی که در آن منبع عوارض و مودیان و مهلت پرداخت و شماره حساب بانک شهرداری مشخص شده است صورت می‌گیرد.
عوارض با توجه به انواع مختلف آن به طرق مختلفی وصول می‌شوند. به عنوان مثال عوارض شهری یا از طریق اداره درآمد اخذ می‌شود یا از طریق اداره معاونت شهرسازی.
عوارض قابل وصول از طریق اداره درآمد
عوارض مشاغل یا کسب‌وپیشه، نوسازی، اماکن، خودرو، زیربنا و مشرفیت از طریق اداره درآمد شهرداری‌ها وصول می‌شوند. اما اگر می‌خواهید بیشتر درباره این عوارض بدانید و متوجه شوید که آیا شما نیز مشمول آن قرار می‌گیرید به تعاریف آنها توجه کنید.
عوارض مشاغل یا کسب‌وپیشه: همه واحدهای تجاری و اداری مانند مغازه، مطب، داروخانه، بنگاه‌های املاک یا هر نوع شغل دیگر، مشمول این عوارض هستند. که میزان عوارض در این موارد با توجه به متراژ و نوع مشاغل تعیین می‌شود.
عوارض نوسازی: نام قدیمی آن عوارض سطح شهر است و تمامی موارد مربوط به ساخت و ساز را در بر می‌گیرد.
عوارض اماکن: این عوارض مربوط به اماکن و موسساتی مانند کارخانه‌ها، تولیدی‌ها، باشگاه‌های ورزشی، تالارهای پذایرایی و… که میزان عوارض برحسب درآمد اخذ می‌شود.
عوارض خودرو: این عوارض برخلاف عوارض‌های پیشین به صورت سالیانه و از طریق شورای شهر محاسبه و توسط اداره درآمد اخذ می‌شود. براساس بخشنامه عوارض خودرو به اندازه یک هزارم قیمت خودرو از مالک تعیین می‌شود.
عوارض قابل دریافت از طریق معاونت شهرسازی
عوارض زیربنا و مشرفیت از جمله عوارضی هستند که از طریق معاونت شهرسازی وصول می‌شوند.
عوارض زیربنا: این عوارض به پروانه‌های تخریب و نوسازی بر مبنای متراژ کل بنا، تعداد واحد مسکونی، تعداد پارکینگ‌ها تعلق می‌گیرد.
عوارض مشرفیت: این عوارض زمانی از مالک اخذ می‌شود که تغییرات در خیابان منجر به افزایش تغییر در گذرگاه خیابان و به تبع آن افزایش قیمت ملک شود.
تقسیط عوارض
قانون اجازه تقسیط مطالبات ناشی از عوارض را به شهرداری نداده است. البته اگر تشخیص داده شود که مودی قادر به پرداخت همه بدهی خود به‌طور یکجا نیست در این صورت ممکن است بدهي مودي براي مدتي كه از سه سال تجاوز نمی‌كند با بهره متداول بانك ملي تقسيط شود. تقسیط مطالبات ناشی از عوارض نیز در صلاحیت کمیسیون ماده 77 است.
البته بد نیست در این رابطه این موضوع را نیز بدانید که شهرداری تهران به منظور توسعه خدمات الکترونیک، قبوض عوارض نوسازی را صرفا در یک قبض تجمیع کرده که امکان تقسیط عوارض نوسازی در بخش پرداخت الکترونیک عوارض فراهم شده است.
مالکان یا بهره‌برداران املاک با مراجعه به سایت www.daramad.tehran.ir و درج شماره شناسایی ملک خود می‌توانند عوارض نوسازی را مانند سال‌های گذشته حداکثر در 4 قسط با استفاده از روش‌های الکترونیک یا غیر حضوری پرداخت کنند. همچنین امکان مشاهده میزان بدهی و پرداختی‌های قبلی عوارض نیز فراهم شده است. براین اساس روش‌های پرداخت حضوری نیز از طریق تمام شعب بانک‌های شهر، سپه، ملی، ملت، تجارت، صادرات، مسکن، پارسیان، اقتصاد نوین، سامان، پست بانک و سینا واقع در سطح شهر تهران و دستگاه‌های خود پرداز ATM است.
روش‌های پرداخت غیر حضوری (اینترنت بانک، تلفنبانک، موبایل بانک) نیز از طریق درگاه‌های غیر حضوری کلیه بانک‌های طرف قرارداد شهرداری شامل بانک شهر، سپه، ملی، ملت، صادرات، مسکن، پارسیان، اقتصاد نوین، سامان و پست بانک می‌شود.
پرداخت الکترونیکی عوارض خودرو و موتورسیکلت
حتما اگر خودرو یا موتوسیکلت داشته باشید می‌دانید که برای این وسایل نیز باید عوارض پرداخت کنید و این عوارض یکی از درآمدهای پایدار شهرداری به حساب می‌آید. لازم است بدانید به دو روش می‌توانید این عوارض را پرداخت کنید: حضوری و غیرحضوری.
با توجه به حجم زیاد خودرو و موتورسیکلت در شهرها و مراجعه حضوری مالکان و مشکلاتی که ممکن است از این بابت ایجاد شود، اداره کل تشخیص و وصول درآمد با همکاری سازمان فناوری و اطلاعات سامانه پرداخت غیرحضوری و الکترونیکی عوارض خودرو و موتوسیکلت را راه‌اندازی کرده است که مردم می‌توانند با مراجعه به این سامانه به صورت برخط (آنلاین) وضعیت بدهی وسیله نقلیه خود را مشاهده و نسبت به پرداخت اینترنتی آن اقدام کنند.
در این رابطه نیز بد نیست چند نکته را بدانید. درصورتی که پس از ورود به سامانه الکترونیکی اطلاعات نمایش داده شده و یا میزان مبلغ بدهی اعلامی مغایر با اطلاعات وسیله نقلیه بود می‌توانید با دردست داشتن مدارک مالکیت و اسناد پرداختی گذشته به نزدیکترین دفتر خدمات الکترونیک شهر مراجعه کنید.
همچنین درصورتی که در زمان ورود به سامانه الکترونیکی با پیام خطا روبهرو شدید و اطلاعات و میزان بدهی وسیله نقلیه شما نمایش داده نشد، نیاز است برای یکبار با دردست داشتن مدارک مالکیت و اسناد پرداختی گذشته به نزدیکترین دفتر خدمات الکترونیک شهر و باجه ثبت اطلاعات و بروزرسانی آن مراجعه کنید.
پرداخت حضوری
با توجه به راه اندازی دفاتر خدمات الکترونیک شهر تمام شهروندان می‌توانند با مراجعه حضوری به یکی از نزدیکترین دفاتر خدمات الکترونیک شهر نسبت به مشاهده و پرداخت عوارض وسیله نقلیه خود اقدام کنند.
مجازات کسانی که عوارض را جدی نمی‌گیرند
کم نیستند شهروندانی که به پرداخت عوارض از دریچه تکلیف نگاه نمی‌کنند و آن را دست کم می‌گیرند اما قانون شرطی را به عنوان ضمانت اجرا در این زمینه وضع کرده است و آن اجباری بودن ارائه مفاصا حساب یا همان رسید تصفیه حساب در هنگام نقل و انتقال اموال است. البته این علاوه بر جریمه‌های تاخیر است که مالک موظف به پرداخت آن می‌شود.
مرجع اعتراض به عوارض تعیین شده
چنانچه شهروندی به میزان عوارض اعتراضی داشته باشد، می‌تواند اعتراض خود را به کمیسیون ماده 77 قانون شهرداری ببرد. این کمیسون که براساس ماده 77 قانون شهرداری‌ها تشکیل شده است مسئول حل‌اختلاف شهرداری و شهروندان درخصوص عوارض است.
چند نکته ضروری
بد نیست دراین باره نیز چند نکته را به یاد داشته باشد مثلا اینکه:
– شهروندانی که عوارض را در مهلت قانونی پرداخت نکنند مشمول جریمه و دیرکرد قانونی خواهند شد.
– اخذ عوارض بدون ارائه خدمات خاص و یا دریافت عوارض مضاعف به واسطه ارائه خدمت معین مجوز قانونی ندارد. عوارض مضاعف وضعیتی است که در آن یک مودی به واسطه یک منبع عوارض بیش از یک بار عوارض پرداخت می‌کند.
– اخذ عوارض بدون ارائه خدمات خاص ممنوع است.
– تطبيق وضع هر مودي يا هر مورد با تعرفه عوارض درآمدها و تعيين و تشخيص بدهي مودي به عهده ماموران تشخيص با كساني است كه از طرف شهرداري يا سازمان‌هاي تابعه و وابسته اختيار تشخيص به آنها داده شده است. این ماموران مكلفند كمال دقت را در تشخيص‌هاي خود به كار برند و در صورت تخلف به وضع آنها در دادگاه اداري شهرداري رسيدگي و تنبيهات مقرر درباره آنها اتخاذ و به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
