شروط ضمن عقد را جدي بگيريد

براساس فقه اسلامی و قانون مدنی ایران، ازدواج قراردادی است که در آن حقوق و تکالیف متفاوتی به زن و مرد داده می‌شود.
با امضای سند ازدواج، زن برخی از حقوق مدنی و معنوی را همچون حق سفر، داشتن شغل، انتخاب محل زندگی و مسکن، ولایت بر فرزندان و جدایی از همسر (طلاق) به شوهر خود اعطا می‌کند و البته برخی حقوق مادی همچون مهریه و نفقه را به دست می‌آورد؛ از آنجايي كه در قوانین کنونی ایران، محدودیت‌های بسیاری در خصوص حقوق متقابل برای زن و شوهر وجود دارد بنابراين زن و شوهر در مورد مسائلی که قانون در مورد آنها سکوت کرده و یا نظر قانون مورد پذیرش آنها نیست ولی خود قانون توافق خلاف آن را ممکن ساخته، شروطی را در سند ازدواج ثبت می کنند. اين شروط بيش از دوازده موردی است كه در عقد نامه ذكر شده است.البته بعضی دفترخانه‌های ازدواج و طلاق از ثبت شروط ضمن عقد امتناع می‌کنند که برای رفع این مشکل بايد به سراغ دفترخانه‌هایی رفت که برای گنجاندن شروط ضمن عقد مشکلی ندارند.
مهم‌ترين شروطي كه خانم‌ها نياز دارند
شروط بسياري هستند كه ممكن است از سوي زوجه در زمان عقد مطرح شوند اما چند مورد از متداول ترين اين شروط موارد زير هستند.
شرط تحصیل: اگر چه حق تحصیل از حقوق اساسی هر فرد است و نمی توان از تحصیل افراد جلوگیری کرد، اما برای پرهیز از مشکلات احتمالی در این زمینه، عبارت زیر برای درج در سند ازدواج پیشنهاد می‌شود:
زوج، زوجه را در ادامه تحصیل تا هر مرحله که زوجه لازم بداند و در هر کجا که شرایط ایجاب نماید مخیر می‌سازد.
شرط اشتغال:مطابق قانون، اگر شغل زن منافی با مصالح خانواده یا حیثیت شوهر یا زن باشد، مرد می‌تواند همسر خود را از آن شغل منع کند. با توجه به این که امکان تفسیرهای مختلف از این متن قانونی وجود دارد، گنجاندن عبارت زیر در سند ازدواج پیشنهاد می‌شود:«زوج، زوجه را در اشتغال به هر شغلی که مایل باشد، در هر کجا که شرایط ایجاب نماید مخیر می‌کند».
شرط وکالت زوجه در صدور جواز خروج از کشور: مطابق قانون گذرنامه، زنان متاهل فقط با اجازه کتبی همسر خود می‌توانند از کشور خارج شوند. با توجه به این که این مسئله در عمل مشکلات فراوانی را ایجاد می‌کند، عبارت زیر به منزله شرط در حین عقد ازدواج پیشنهاد می‌شود:
«زوج به زوجه، وکالت بلاعزل می‌دهد که با همه اختیارات قانونی بدون نیاز به اجازه شفاهی یا کتبی مجدد شوهر، از کشور خارج شود. تعیین مدت، مقصد و شرایط مربوط به مسافرت به خارج از کشور به صلاحدید خود زن است».
شرط تقسیم: اموال موجود میان شوهر و زن پس از جدایی تقسيم مي‌شود.مشابه چنین شرطی در سندهای ازدواج کنونی وجود دارد. ولی تحقق آن منوط به عدم درخواست زن برای جدایی، یا تخلف نکردن زن از وظایف زناشويی خود و یا نداشتن رفتار و اخلاق ناشایست بوده و احراز این موارد نیز بر عهده دادگاه است.برای ایجاد شرایط مساوی تر میان زن و شوهر در این خصوص، گنجاندن عبارت زیر در سند ازدواج پیشنهاد می‌شود
(یاد آوری این نکته ضروری است که برای رسیدن به توافق در خصوص این شرط، در نظر گرفتن حدود عادلانه برای تکالیف مالی مرد ـ همچون مهریه ـ از سوی زن موثر و منصفانه خواهد بود) :
زوج متعهد می‌شود هنگام جدایی ـ اعم از آن‌که به درخواست مرد باشد یا به درخواست زن ـ نیمی از دارایی موجود خود را ـ اعم از منقول و غیر منقول که طی مدت ازدواج به دست آورده است ـ به زن منتقل نماید. شرط وکالت مطلق زوجه در طلاق:مطابق قانون، زن تنها در موارد بسیار خاص می‌تواند از همسر خود جدا شود، این در حالی است که مرد هر زمان که بخواهد می‌تواند با پرداخت کلیه حقوق زن، او را طلاق دهد.از آنجا که زن و شوهر حق انتخاب یکدیگر برای شروع و ادامه زندگی را دارند، منصفانه آن است که در صورت لزوم پایان دادن به زندگی مشترک نیز، این حق انتخاب برای هر دو وجود داشته باشد.شرط وکالت مطلق زوجه در طلاق می‌تواند موجب ایجاد توازن در حق طلاق باشد. یادآوری این نکته ضروری است که برای حفظ توازن، زن نیز می‌تواند با گرفتن حق طلاق و همچنین تقسیم مساوی اموال، مهریه را تا حدود زیادی کاهش دهد. درج شرط وکالت مطلق زوجه در طلاق؛ این شرط به صورت زیر مطلوب است:زوج به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر می‌دهد تا زوجه در هر زمان و تحت هر شرایطی از جانب زوج اقدام به مطلقه نمودن خود از قید زوجیت زوج به هر قسم طلاق ـ اعم از بائن و رجعی و خلع یا مبارات‌ـ به هر طریق اعم از اخذ یا بذل مهریه کند.
شروط بايد شرايطي داشته باشند
در همین زمینه «محمد جعفر نعنا کار» با اشاره به شرایط ضمن عقد گفت: آنچه مهم است آن است که طبق قانون اساسی هر نوع شرطی که موردقبول متقاضی عقد باشد، ذکرش در عقدنامه ازدواج، بلامانع است، البته باید به این نکته توجه كرد که شروط ضمن عقد خود به سه دسته تقسیم می‌شوند: شرط صحیح، شرط باطل و مبطل کننده عقد و شرط باطل که مبطل عقد نیست(شرط غیرمقدور، شرط بی‌فایده، شرط نامشروع).وی اظهارداشت: درهرحال به نظر می‌رسد درصورتی‌که زوج و زوجه قبل از انعقاد عقد رسمی به مشاوران حقوقی و خانواده مراجعه كنند می‌توانند در خصوص شروط ضمن عقد اطلاعات مناسبی را کسب كنند و در خصوص خواسته‌های خود روال‌های مشروعی را در نظر بگیرند، با این کار علاوه بر وجود هیچ‌گونه ابهامی در خواسته‌های طرفین امکان بهره‌مندی قانونی از خواسته‌هایشان را فراهم می‏آورند.

منبع : روزنامه قانون