متن پرسش :
شخصی در دادگاه طرح دعوا نموده است. دادگاه به وی اخطار کرده که برای خود باید وکیل معرفی کند (آیین نامه اجرایی مواد 31 و 32 قانون اصلاح پاره ای از قوانین دادگستری). وی به ادعای عدم تمکن مالی، از دادگاه تقاضای تعیین وکیل کرده و دادگاه نیز برای وی وکیل تعیین کرده است. آیا در صورت صدور حکم له خواهان، به وکیل حق الوکاله تعلق می گیرد و براین اساس خوانده را باید به پرداخت آن محکوم کرد؟
متن پاسخ :
الف) { نظر اکثریت:} اولاً: وکیل موصوف مکلف به قبول وکالت معاضدتی ارجاعی است. ثانیاً: خواهان وجهی به وکیل پرداخت ننموده است؛ لذا محکوم کردن خوانده به پرداخت حق الوکاله در حق خواهان، فاقد مبنای قانونی است و نیز صدور حکم له وکیل به نحو مورد سؤال، صحیح نیست.
ب) – {نظر اقلیت:} با توجه به اینکه وکالت از خواهان توسط وکیل، عملی است که عرفاً واجد اجرت بوده و عقد وکالت محمول بر آن است که با اجرت باشد و با محکومٌ له واقع شدن خواهان، حق الوکاله وکیل طبق تعرفه محفوظ است؛ لذا صدور حکم به نحو مندرج در سؤال با موازین قانونی مغایرت ندارد.
{نظریه کمیسیون}: اولاً وکیل معاضدتی در قبال وکالت از موکل وجهی نمی گیرد، بلکه نسبت به وی اقداماتش مجانی است و مبالغی که از کانون وکلا در قبال چنین وکالتی دریافت می نماید، ارتباطی با موکل ندارد. ثانیاً: به دلیل اینکه خواهان (موکل) حق الوکاله ای نپرداخته، بنابراین نمی تواند از خوانده به تسبیب و به عنوان خسارات دادرسی آن را مطالبه نماید و در چنین مواردی محکوم کردن خوانده مستقیماً در برابر وکیل خواهان نیز مبنای قانونی ندارد. بنا به مراتب، نظر اکثریت به شرح فوق مورد تأیید است.
(نشست قضایی دادگستری شهرستان شیروان به نقل از نشریه مأوی)
