متن پرسش :
تغییرات در شناسنامه مانند تغییر تاریخ تولد یا اصلاح مندرجات شناسنامه در صلاحیت کدام مرجع است ؟
متن پاسخ :
تمامی اختلافات و دعاوی مربوط به اسناد سجلی قابل طرح در کمیسیون و هیأت های مستقر در ادارات ثبت خواهد بود مگر در موارد نادر که در صلاحیت محاکم دادگستری قرار دارد. ذیلاً به این موارد اشاره می شود:
الف ) – اصلاح شناسنامه به لحاظ احراز نسب و ابطال واقعه فوت یا رفع آن از سند سجلی : ممکن است نسب شخص مورد تردید واقع شود. رسیدگی به این امر به موجب قانون (اختصاص بعضی از محاکم به امور خانواده مصوب 76 ) در صلاحیت محاکم خانواده می باشد در این صورت ممکن است تغییر مندرجات شناسنامه ضروری باشد که در این مورد طرح آن در دادگستری ضروری است .مانند ادعای وجود رابطه مادری و فرزندی و کلاً دعاوی راجع به نسب یا زمانی که اعلام واقعه فوت شخصی صحیح نباشد و مدعی درخواست بطلان این اعلام را نماید و رفع آن را از سند سجلی بخواهد( دعوی راجع به ابطال واقعه فوت و رفع این واقعه)
ب ) – رسیدگی به درخواست تغییر نام غیرممنوع و تغییر نام از حیث جنس (ذکور به اناث و یا بر عکس ) درخواست تغییر نام های ممنوع در صلاحیت هیأت حل اختلاف اداره ثبت احوال می باشد ( بند 4 ماده 3 قانون ثبت احوال ) اما تغییر نام های غیر ممنوع مانند تغییر نام حیدر به مصطفی یا سکینه به فاطمه در صلاحیت محاکم دادگستری است . در نتیجه معلوم می گردد دعاوی و اختلافات سجلی قابل طرح در محاکم ، محدود می باشد.با این وصف مراجع رسیدگی به اختلافات و دعاوی مربوط به اسناد سجلی عبارتند از :
الف ) – هیأت حل اختلافات ثبت احوال که مرکب از رئیس اداره ثبت احوال ، مسئول بایگانی و یکی از کارمندان مطلع که اصولاً به اکثر اختلافات سجلی مقرر در بندهای 1 تا 5 مذکور در ماده 3 قانون رسیدگی می کنند.
ب ) – کمیسیون تغییر سن که مرکب از فرماندار یا بخشدار، رئیس اداره ثبت احوال محل ،پزشک منتخب ، مدیرعامل سازمان بهزیستی و رئیس شورای اسلامی شهر یا بخش محل صدور شناسنامه و با عضویت و ریاست قاضی دادگاه که به درخواست تغییر سن بیش از 5 سال و فقط برای یک با برای هر شخص رسیدگی می نماید.
ج ) – محاکم دادگستری ( که موارد صلاحیت آن ذکر شد ) و در این خصوص اصل بر عدم صلاحیت محاکم به این گونه دعاوی است. (برگرفته از مجموعه اطلاعات قضائی – ناصرقوامی)
