متن پرسش :
بنام خدا. سلام علیکم. احتراما پاسخ فرمایید آیا اذن ولی در نکاح دختر بالغ باکره شرط صحت عقد است یا شرط نفوذ؟ اگر شرط صحت باشد و ولی بعد از عقد اجازه ندهد آیا عقد باطل است یا قابل فسخ؟ وضعییت طفل حاصل از این نکاح چگونه خواهد بود؟ با تشکر.
متن پاسخ :
قانون مدنی در ماده 1043، اذن پدر یا جد پدری را در نکاح دختر باکره لازم شمرده و می گوید:« نکاح دختر باکره اگرچه به سن بلوغ رسیده باشد موقوف به اجازه پدر یا جد پدری اوست.» کلمه ” موقوف است” در ماده فوق ، نشان دهنده آن است که اجازه ، تنفیذ کننده عقد است ، به عبارت دیگر “اجازه ” و یا بهتر بگوییم “اذن ” موجب نفوذ عقد است ،نه موجب صحت آن و عقد بدون آن صحیح است و نافذ نیست ( کلمه ” اجازه” بعد از عمل می آید، در اینجا می باید ” اذن »” می آمد ) می توان نتیجه گرفت که اذن ولی تنها شرط نفوذ چنین عقدی است و نه شرط صحت آن ؛ بنا بر این اگر پس ازازدواج ، پدر یا جد پدری نکاح یاد شده را تنفیذ کند، ازدواج صحیح است.
زیرا ، از تعییر ماده 1043 قانون مدنی که نکاح دختر بالغ باکره را ” موقوف ” به اجازه ولی می داند، به خوبی می توان دریافت که اذن یا اجازه هر کدام تحقق یابد ، در صحت و نفوذ نکاح کافی می باشد. با این حال، اگر پدرازتنفیذ این عقد ازدواج امتناع کند، در خصوص بطلان آن در فقه اختلاف نظر وجود دارد و برخی از فقیهان عقد مزبور را صحیح می دانند.
نظریات حقوقدانان و رویه دادگاه نیز، در این مورد متفاوت می باشد. برخی از احکام صادره از دادگاهها مایل به صحت عقد مزبور است. از مطالب فوق به خوبی روشن است که فرزندان حاصل از چنین نکاحی مشروع و قانونی می باشند چرا که عدم اجازه ولی در چنین ازدواجی شرط صحت نیست. موفق باشید.
