متن پرسش :
در مورد اجاره محل مسكونی، چنانچه مدت اجاره منقضی شده و مستأجر مورد اجاره را كلاً تخلیه كرده ولی آنرا به مالك تحویل نداده باشد آیا مالك مستحق مطالبه اجرت‌المثل این مدت خواهد بود؟
متن پاسخ :
مستفاد از ماده 198 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی(1)، و با توجه به مقررات ماده 494 قانون مدنی(2)، عقد اجاره به محض انقضای مدت برطرف می‌شود و اگر مستأجر پس از انقضای مدت عین مستأجره را بدون اذن مالك مدتی در تصرف خود نگاه دارد موجر برای مدت مزبور مستحق اجرت‌المثل خواهد بود اگرچه مستأجر استیفاء منفعت نكرده باشد و اگر با اجازه مالك آنرا در تصرف داشته باشد وقتی باید اجرت‌المثل بدهد كه استیفای منفعت كرده باشد از مفاد استعلام چنین بر می‌آید كه هرچند مستأجر بعد از انقضای مدت اجاره از مورد اجاره استیفای منفعت نكرده ولی چون آنرا به مالك تحویل نداده و بدون اجازه مالك نیز بوده‌است، مستأجر كماكان متصرف مورد اجاره شناخته می‌شود و لذا اصل بر ادامه تصرف است و نظر به اینكه تصرف مذكور بدون اجازه موجر صورت گرفته طبق مقررات ماده 494 موجر مستحق مطالبه اجرت‌المثل خواهدبود. { پی نوشت : 1ـ ماده 198 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی: « در صورتی كه حق یا دینی بر عهده كسی ثابت شد، اصل بر بقای آن است مگر این كه خلاف آن ثابت شود.» 2ـ ماده 494 قانون مدنی : « عقد اجاره به محض انقضاء مدت بر طرف می‌شود و اگر پس از انقضاء آن مستأجر عین مستأجره را بدون اذن مالك مدتی در تصرف خود نگاه دارد موجر برای مدت مزبور مستحق اجرت‌المثل خواهد بود اگرچه مستأجر استیفاء منفعت نكرده باشد و اگر با اجازه مالك در تصرف نگاه دارد وقتی باید اجرت‌المثل بدهد كه استیفاء منفعت كرده باشد مگر اینكه مالك اجازه داده باشد كه مجاناً استفاده نماید.» } [ نظریه شماره1066/7 ـ 24/2/1387 اداره کل حقوقی و اسناد قوه قضائیه ]
