این سوال به این دلیل اهمیت دارد که ازدواج با قراردادهای دیگر مثل بیع و اجاره زمین تا آسمان تفاوت دارد. اگر قرارداد اجاره یا بیع بود و یک طرف طرف مقابل را فریب می‌داد مشکلی وجود نداشت. در این صورت می‌گفتیم که خیار تدلیس جاری است اما قابل فسخ دانستن یک ازدواج به همین سادگی نیست. ازدواج پیامدهایی مثل نزدیکی و تولد فرزند و تشکیل خانواده را به همراه دارد نمی‌توانیم به راحتی حکم به فسخ و بطلان آن بدهیم و کانون خانواده را از هم بپاشیم. از طرف دیگر نمی‌توانیم به زور و با نادیده گرفتن دروغ‌گویی یک طرف و فریب‌خوردن طرف دیگر این ازدواج را زنده نگه داریم. بنابراین باید راه میانه‌ای پیدا کنیم.
قانونگذار هم مواردی که باعث انحلال این قرارداد می‌شود را محدود کرده و شرایط خاصی به وجود آورده است. یکی از این موارد فسخ فریبکاری و نیرنگ‌بازی یکی از دو طرف ازدواج است. ماده 1128 قانون مدنی را در این خصوص به خاطر داشته باشید که می‌گوید: «هر گاه در يكي از طرفين صفت خاصي شرط شده و بعد از عقد معلوم شد كه طرف مذكور فاقد وصف مقصود بوده است، براي طرف مقابل حق فسخ خواهد بود خواه وصف مذكور در عقد تصريح شده و يا عقد متبايناً بر آن واقع شده باشد.»
فریب در ازدواج (تدلیس) به مفهوم اثبات صفات مطلوب یا رفع عیوب به صورت دروغین، از جمله عوامل فروپاشی نظام خانواده یا تیرگی روابط زوجین است. به این لحاظ زن و مرد از فریب یكدیگر نهی شده‌اند.
بنابراین در صورتی که شخصی وانمود کند که صفت خاصی دارد به عنوان مثال دکتر یا استاد دانشگاه است و بعد معلوم شود که از اساس این صفت وجود نداشته است تدلیس و فریبکاری رخ داده و فریب خورده می‌تواند نکاح را فسخ کند. البته به شرطی که آن صفت در طرف شرط شده باشد یا از چنان اهمیتی برخوردار باشد که عقد بر مبنای آن صفت واقع شود. یعنی اگر چنان صفت یا خصوصیتی در طرف نمی‌بود و یا اگر فلان وصف را پنهان یا به داشتن آن تظاهر نمی کرد، آن عقد واقع نمی‌شد.
با توجه به همه آنچه که گفته شد، فریبکاری در قرارداد بی‌پاسخ نخواهد بود و فریبکار با پرداخت آنچه گرفته است و جبران خسارت جریمه خواهد شد و علاوه بر این ممکن است مجازات هم بشود. شخصی که فریب خورده است از دو طریق حقوقی و جزایی می‌تواند پاسخ فریبکار را بدهد:
۱- از نظر حقوقي، زن مي‌تواند به استناد خيار تدليس نكاح خود را منحل سازد. به موجب ماده 1131 قانون مدني «خيار فسخ، فوري است و اگر طرفي كه حق فسخ دارد، بعد از اطلاع به علت فسخ، نكاح را منفسخ نكند؛ خيار او ساقط مي‌شود به شرط اين كه علم به حق فسخ و فوريت آن داشته باشد…» يعني همين كه كه شخص فريب خورده متوجه تدليس طرف عقد شد، براي استفاده از اين حق نبايد تعلل و غفلت و يا مسامحه كند و بايد فورا براي از اثر انداختن نكاح و بر هم زدن آن اقدام کند. اگر آگاهی فرد فریب خورده بعد از رابطه زناشویی باشد، وی می‌تواند علاوه بر فسخ نكاح از عامل فریب مهریه را باز پس گیرد. در صورت فسخ نکاح تکلیف مهریه چه می‌شود؟ اگر فسخ نکاح به خاطر فریب زن باشد و این فسخ قبل از نزدیکی باشد زن حق مهر نخواهد داشت. اما اگر در این شرایط فسخ نکاح بعد از نزدیکی باشد زن حق دارد تمامی مهریه را بگیرد.
۲- از نظر کیفری فريب‌خورده مي‌تواند به استناد ماده 647 قانون مجازات اسلامي در بخش تعزیرات، شوهرش را كه بر خلاف واقع خود را داراي اوصافي كه قبلاً ذكر شد معرفي نموده ، تحت تعقيب قرار دهد و از او شكايت كند. براساس این ماده، چنان‌چه هر یک از زوجین قبل از عقد ازدواج، طرف خود را به امور واهی از قبیل تحصیلات عالی، تمکن مالی، موقعیت اجتماعی، شغل، سمت، تجرد و امثال آن فریب دهد و عقد نکاح بر مبنای آن واقع شود، مرتکب به حبس تعزیری از ۶ ماه تا ۲ سال محکوم می‌گردد.
