1- پذیرش تصویر برگ دادخواست با حفظ شکل و اندازه بلااشکال است.
پرسش:
در صورتی که خواهان دعوی خود را در برگه های چاپی مخصوص مطرح نکرده، بلکه در برگه های معمولی آن را مطرح و نسبت به پرداخت هزینه دادرسی اقدام و به دادگاه ارائه نماید، دادگاه در این خصوص چه تصمیمی باید اتخاذ نماید؟
پاسخ:
دادخواست باید روی برگ چاپی مخصوص و حاوی نکات مذکور در بندهای ماده 51 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی باشد؛ یعنی نمی تواند دست نویس باشد. ولی چنانچه تصویر دادخواست روی برگ های غیرچاپی دادگستری ولی مطابق شکل و اندازه و فرم های نمونه دادگستری و مشابه آن به صورت رایانه ای تهیه شده باشد قانوناً از موارد رفع نقض نبوده پذیرش آن با رعایت سایر شرایط از جمله ابطال تمبر برگ دادخواست بلااشکال است، والا از موارد رفع نقص می باشد. (نظریه شماره 4357/7 مورخ 24/7/1389)
2- قاضی نباید به علت عدم پرداخت هزینه دادرسی از رسیدگی به شکایت امتناع نماید.
پرسش:
اگر شاکی خصوصی تمبر هزینه دادرسی کیفری ابطال نکند، آیا می توان شکایت وی را رد کرد یا این که یا این که دادسرا مؤظف به رسیدگی است؟
پاسخ:
با استفاده از ملاک قسمت اخیر ماده 301 قانون آیین دادرسی کیفری دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری و ماده 10 آیین نامه اجرایی آن در صورتی که شاکی متمکن نبوده و امکان پرداخت هزینه دادرسی را نداشته باشد، می تواند از دادستان تقاضای معافیت نماید. ولی به هر حال تأخیر در رسیدگی در امر کیفری به علت عدم تأدیه هزینه دادرسی جایز نیست و در قانون هم تکلیفی برای دادسرا در مورد اخطار به شاکی برای پرداخت هزینه دادرسی پیش بینی نشده است، بنابراین قاضی رسیدگی کننده مجاز نمی باشد به علت عدم پرداخت هزینه دادرسی از رسیدگی به شکایت شاکی امتناع نماید، بلکه باید رسیدگی و در ماهیت اظهارنظر نماید. (نظریه شماره 4480/7 مورخ 26/7/1389)
3- در تعارض دو حکم، حکم کیفری مقدم الصدور قابل اجرا است ولی از موارد اعاده دادرسی است.
پرسش:
در صورتی که در مورد یک قطعه زمین و ملک مورد اختلاف حکم به خلع ید خواندگان صادر شود و سپس به دلیل مزاحمت و تصرف خواندگان دادگاه جزایی حکم به رفع تصرف عدوانی صادر نماید و متعاقب آن خواندگان با طرح دعوی در محاکم حقوقی تقاضای ابطال اسناد مالکیت خواهان و انتقال آن به نام خود نمایند و دادگاه حقوقی نیز چنین حکمی صادر نماید، آیا باید حکم کیفری اجرا گردد یا حکم حقوقی؟
پاسخ:
در فرض استعلام حکم کیفری مقدم الصدور قابلیت اجراء دارد، ولی محکوم علیه حکم کیفری ( محکوم له حکم قطعی حقوقی) می تواند از طریق درخواست اعاده دادرسی به موجب بند 5 ماده 272 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری نسبت به نقص حکم قطعی کیفری و نیز اجرای حکم قطعی حقوقی اقدام نماید. (نظریه شماره 4470/7 مورخ 26/7/1389)
