متن پرسش :
فرق بین سرقفلی با اجاره چیست؟ اینكه می‌گویند سرقفلی این ملك به فروش می‌رسد و یا این ملك به اجاره داده می‌شود چه فرقی با هم دارند؟
متن پاسخ :
سرقفلی وجهی است كه مالك محل تجاری در آغاز اجاره علاوه بر اجور از مستاجر می‌گیرد تا محل را به او اجاره دهد یا مستاجر كه حق انتقال به غیر دارد و به موجر سرقفلی پرداخته در قبال انتفاع منافع به مستاجر دست دوم از او دریافت می‌كند و یا مستاجری كه به موجب شروط ضن عقد امتیازاتی دارد كه مانع از تخلیه عین مستاجره به وسیله موجر است، در قبال اسقاط این امتیازات و استرداد مورد اجاره به مالك از وی می‌گیرد. به این ترتیب ملاحظه می‌شود كه سرقفلی پدیده‌ای است ناشی از اعمال اراده آزاد طرفین عقد اجاره و ایجاد آن به هیچ وجه (برخلاف كسب و پیشه)جنبه قهری ندارد. ـ اجاره طبق تعریف قانون مدنی عقدی است كه به موجب آن مستاجر مالك منافع عین مستاجره می‌شود. بنابراین سرقفلی هم مربوط به اجاره است اما در عقد اجاره روابط طرفین نظر به مقررات قانون مدنی و قانون روابط موجر و مستاجر دو حالت پیدا می‌كند:
1ـ اگر انتقال منافع بدون اخذ وجهی جهت انتقال حقوق تجاری صورت گیرد (تحت عنوان سرقفلی) این عقد اجاره بدون سرقفلی نامیده می‌شود.
2ـ اگر انتقال منافع با اخذ وجهی تحت عنوان سرقفلی صورت گیرد كه در نتیجه (مبلغ ماهیانه اجاره هم كم خواهد بود) در این صورت اجاره با حق سرقفلی نامیده می‌شود. نتیجه اینكه اجاره از عقدی است كه طی آن منافع ملك برای مدت معینی در قبال اجاره‌بها در طول مدت اجاره به مستاجر منتقل می‌گردد. اما سرقفلی عوض و بدل امتیازی است كه مالك منافع به صورت یكجا به دیگری منتقل می‌نماید.(سایت دادگستری کل استان قم)
