امروز سَری به دوست و همکار بسیار بزرگوار و اندیشمندم _ که رئیس یکی از شعب دادگاه تجدیدنظر استان است _ زدم. پرونده ای کیفری با موضوع “تخریب کارت سوخت” نظرم را به خود جلب کرد. به دلیل جالب بودن موضوع _ بخصوص استدلالهای دادگاه تجدیدنظر _ مناسب دیدم، آراء صادر شده از سوی محاکم عمومی جزایی و تجدیدنظر استان، در این پرونده را جهت استفاده دوستان در وبلاگ قرار دهم. استدلالهای دادگاه تجدیدنظر به اندازه کافی جامع، دقیق و منطقی می باشد که ما را از هرگونه توضیح و شرحی بی نیاز کند.
شرح مختصر موضوع:
شاکی پرونده راننده یک آژانس تاکسی تلفنی است، که دارای یک عدد کارت سوخت با سهمیه بنزین یارانه ای مخصوص تاکسی های آژانس می باشد. مدیر آژانس طی گزارش و شرحی به تاکسیرانی شهرداری اعلام می کند که شاکی چون پس از تاریخ خاصی در آژانس فعالیت ندارد، کارت سوخت وی را باطل و افراد دیگری جایگزین شوند. با گزارش مدیر آژانس شهرداری و تاکسیرانی، کارت سوخت شاکی را باطل و سوخت ذخیره موجود در آن را حذف می کنند. به دنبال این اقدام، شاکی علیه مدیر آژانس با عنوان کیفری تخریب عمدی به دادسرا شکایت می کند.
دادگاه عمومی جزایی شهرستان، به دنبال صدور کیفرخواست از سوی دادسرا ، متهم را به جرم تخریب مستند به ماده 677 قانون مجازات اسلامی(۱) محکوم می کند. در حالیک دادگاه تجدیدنظر موضوع را از وصف مجرمانه تخریب خارج دانسته و حکم به برائت متهم صادر می نماید.
رأی دادگاه عمومی جزایی شهرستان:
« در خصوص اتهام آقای … فرزند … 52 ساله متاهل بی سواد مدیر آژانس … آزاد با معرفی کفیل و صدور قرار قبولی کفالت با وکالت آقای … دایر بر تخریب کارت سوخت آقای … فرزند … حسب شکایت نامبرده موضوع کیفرخواست شماره 8900318 – 7/12/89 صادره از دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان … با توجه به مجموع اوراق و محتویات پرونده من جمله شکایت شاکی که مفاداً بیان داشته بنده شخصی مستاجر و عیال وار می باشم یک دستگاه ماشین پراید که دارای کارت سوخت آژانس … بود را از شخصی به نام … که در آن آژانس فعالیت می نمود با بهای بیشتر از سایر خودروهای همسان به لحاظ دارا بودن کارت سوخت آژانس خریداری نمودم و از آن تاریخ بنده شروع به کار کردن در آن آژانس نمودم و خرج و مخارج خودم و خانواده ام را از آن طریق تهیه می نمودم اما مدیر آژانس با گزارش خلاف واقع به تاکسیرانی اعلام داشته بنده در آن آژانس فعالیت ندارم و تاکسیرانی نیز کارت بنده را ابطال نموده است در حالی که بنده مدام در آژانس کار می کرده ام و دفتر حضور و غیاب و ورود و خروج آژانس ثابت کننده اظهارات بنده می باشد و نامبرده شخصاً یک دستگاه ماشین خریداری و کارت ماشین بنده را به آن اختصاص داده است حال از وی شاکی و تقاضای رسیدگی دارم متهم و وکیل وی نیز بیان داشته اند شخص شاکی در آژانس کار نکرده است و علیرغم تذکرات مکرر وی از سهمیه آژانس استفاده ولی اقدام به حمل مسافر در آژانس ننموده است و به این خاطر اقدام به گزارش علیه وی خطاب به تاکسیرانی و نهایتاً ابطال کارت سوخت وی شده. با توجه به مجموع اوراق و محتویات پرونده نظر به اینکه اولاً طی استشهادیه های ضمیمه پرونده و گواهی گواهان که بیشتر در آژانس فعالیت می نماید شخص شاکی بصورت مستمر در آژانس فعالیت داشته است ثانیاً مدیر آژانس طی نامه ای خطاب به شهرداری(ص 16 پرونده) بیان داشته چون آقای … از تاریخ 1/7/89 لغایت 3/9/89 در این آژانس فعالیت ندارد کارت سوخت وی را ابطال و افراد دیگری جایگزین شوند در حالی که طبق دفتر ورود و خروج آژانس صفحه 25 پرونده شاکی تاریخ های 7/8/89 حدود شش بار اقدام به حمل مسافر به داخل شهر و در تاریخ 3/7/89 نیز اقدام به حمل مسافر به خارج از شهر سرپل ذهاب نموده است ثالثاً متهم و وکیل وی دفاع موثری در رد اتهام انتسابی به عمل نیاورده اند و با گزارش خلاف واقع خطاب به شهرداری و تاکسیرانی کارت سوخت در ید و تصرف شاکی را از حیز انتفاع خارج و آن را ابطال نموده است دادگاه بزهکاری وی را محرز و مسلم دانسته و مستنداً به ماده 677 قانون مجازات اسلامی با رعایت بند 5 ماده 22 همان قانون(۲) به لحاظ فقد سابقه کیفری متهم مجازات وی را قابل تخفیف و تبدیل دانسته نامبرده را به پرداخت مبلغ ده میلیون ریال جزای نقدی در حق دولت محکوم و اعلام می دارد رای صادره حضوری و ظرف مدت 20 روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر خواهی در محاکم محترم تجدیدنظر استان کرمانشاه می باشد.»
شعبه 101 دادگاه عمومی جزایی …
رأی دادگاه تجدیدنظر استان:
«تخریب عبارت است از رفتار فیزیکی که مستقیماً بروی اشیاء منقول یا غیرمنقول که واقع شده و کلاً یا جزعاً سبب تباه کردن، از بین بردن یا از حیز انتفاع ساقط نمودن مال گردد، چنانچه رفتار مادی مزبور عمداً و توام با سوءنیت واقع شود، با اجتماع سایر شرایط مشمول مقررات ماده 677 از قانون مجازات اسلامی خواهد بود، به همین اعتبار گزارش مدیر آژانس … شهرستان … به مبادی مربوطه از جمله شهرداری و دایره تاکسیرانی در خصوص غیبت یا استفاده از سهمیه بنزین اختصاص یافته به اموری غیر از جابجایی مسافر در راستای تکالیف محوله بوده است و هرگاه برخلاف واقع بوده باشد و نتیجتاً موجب محرومیت راننده از امتیاز سوخت یارانه ای نیز شده باشد با توجه به ضرورت تفسیر منطقی مطابق با مفاهیم ظاهری الفاظ و التزام به مرعی داشتن تفسیر مضیق متون جزایی و پرهیز از توسیع بلاوجه دامنه ی رفتارهایی که از جانب مقنن توصیف جزایی شده است و با لحاظ دلالت عرفی که راجع به اشیاء و تخریب آنها وجود دارد، نمی توان رفتار مذکور را با عنوان مجرمانه ی تخریب اشیاء متعلق به دیگری منطبق دانست، از این رو تجدیدنظرخواهی آقای … با وکالت آقای … نسبت به دادنامه شماره … صادره از شعبه 101 دادگاه عمومی(جزایی) شهرستان … وارد تشخیص داده می شود و از آنجا که رای بدوی منطبق با موازین قانونی صادر نگردیده مستنداً به بند ب ماده 240 از قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور کیفری و مواد 241 و 248 و بند یک ذیل شق ب از ماده 257 از قانون مرقوم با اعلام نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته حکم بر برائت تجدیدنظرخواه از اتهام تخریب عمدی صادر و اعلام می گردد، بدیهی است چنانچه عمداً یا در نتیجه بی احتیاطی به هر حقی که بموجب قانون برای افراد ایجاد گردیده به ناروا لطمه ای وارد شود مطابق ماده 1 قانون مسئولیت مدنی و اصول کلی متخذ از قاعده لاضرر مقص یا مسبب در صورت اثبات مراتب مطابق موازین قانونی و از مجاری پیش بینی شده ملزم به جبران آثار ناشی از فعل زیانبار خویش خواهد بود. رای صادره قابل درخواست تجدیدنظر مجدد نیست.»
شعبه بیستم دادگاه تجدیدنظر استان کرمانشاه
پی نوشت:
۱- ماده ۶۷۷ قانون مجازات اسلامی: « هركس عمدا” اشیاء منقول یا غیرمنقول متعلق به دیگری را تخریب نماید یا به هر نحو كلا” یا بعضا” تلف نماید و یا از كاراندازد به حبس از شش ماه تا سه سال محكوم خواهد شد.»
۲- بند ۵ ماده ۲۲ قانون مجازات اسلامی: « ۵- وضع خاص متهم یا سابقه او. »
