تشخیص نوع زمین و ابطال سند

شناسنامه رأی

نوع رأی: حقوقی

موضوع رأی: ابطال سند

سال صدور رأی: 1385

استان محل صدور: کهگیلویه و بویراحمد

شهر محل صدور: یاسوج

شـعـبـه صـادر کننده: شعبه اول محاکم تجدیدنظر استان کهگیلویه و بویراحمد

هیئت شعبه: آقایان گشتاسبی و سلیمانی

سمت صادر کنندگان: مستشار شعبه و دادرس

تأیید رأی: رأی به صورت قطعی صادر گردیده است

نکات آموزشی رأی:

1-رأی دادگاه تجدیدنظر اقدامات دادگاه و خلاصه رأی بدوی را با خود همراه دارد.

2-رأی دادگاه تجدیدنظر بیان‌کننده توجه و دقت نظر این دادگاه در انتخاب هیئت کارشناسی برای بررسی موضوع است.

3-اسـتـنـبـــاط، اســتـــدلال و نــتــیــجـــه‌گـیــری دادگــاه تجدیدنظر قابل توجه است.

4-رأی دادگـاه تجدیدنظر رسیدگی تخصصی به موضوع تشخیص نوع زمین را نشان می‌دهد.

کلاسه: 1324/84 – ش اول ت ج

دادنامه: …

تجدیدنظر خواهان:

 ‌1- اداره منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد

 ‌2- اداره مـسـکـن و شـهرسازی استان کهگیلویه و بویراحمد

تـجـدیدنظر خوانده: منصور … به وکالت از ورثه مرحوم علی … ،یاسوج خیابان … نبش … ساختمان دکتر…

تجدیدنظر خواسته: دادنامه شماره … صادره از شعبه … دادگاه عمومی یاسوج

مرجع رسیدگی کننده: شعبه اول دادگاه تجدیدنظر استان کهگیلویه و بویراحمد

رأی دادگاه

1- در این پرونده بدواً آقای علی … با وکالت آقای مـنصور … دادخواستی به‌خواسته اعتراض به رأی کمیسیون ماده 56 قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع و همچنین ابطال اسناد مأخوذه توسط خوانده ردیف دوم مقوم به مبلغ 3میلیون و 200هزار ریال جهت ابطال تمبر، پرداخت هزینه دادرسی، خسارات دادرسی و حق‌الوکاله وکیل به طرفیت اداره منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد

 ‌2- اداره مسکن و شهرسازی استان کهگیلویه و بویراحمد در تاریخ 11 آذر 1381 مطرح که جهت رسیدگی به شعبه نهم دادگاه عمومی یاسوج ارجاع گردیده است. خواهان در دادخواست تقدیمی اظهار داشته که اینجانب به موجب سند زراعی شماره 321 مورخ 24 فروردین 1349 که در اجرای قانون اصلاحات ارضی و احراز شرایط مندرج در قانون موصوف و اصلاحیه آن پس از جری تشریفات قانونی و احراز تصرفات مالکانه و زارعانه به نام حقیر صادر گردیده، مالک رسمی و قانونی قطعه زمین موازی 2 هزار مترمربع در منطقه دولت آباد یاسوج می‌باشد.

 ‌بـدیـهـی اسـت؛ صـدور اسناد زراعی بر زمین موصوف مستنداً به سابقه کشت و زرع و تصرفات زارعانه بوده که قرارداد مورخ 1317 تنظیمی فی‌مابین عباسقلی‌خان و شاه محمد … و اولادش که زارعان منطقه دولت آباد یاسوج بوده‌اند، به خوبی مبین خاصیت زراعی املاک موصوف است. متأسفانه به دلیل حدوث اختلاف فی‌مابین مالکان دولت آباد و وجود اختلاف در محدوده اراضی ملی منطقه دولت آباد وجود داشته است، برخلاف قوانین و مقررات و دقت در شرایط مقرره در قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها که اراضی ملی را دارای نوعی بافت خاص و شیب زیاد و جنگ‌های طبیعی می‌دانسته اراضی زراعی منطقه دولت آباد را ملی اعلام نموده که مورد اعتراض واقع شده و متأسفانه هیچ‌گونه توجهی نشده و بر این اساس دعوای خود را مطرح نموده است. وقت رسیدگی  جهت روز4 دی 1381 تعیین شده در موعد مقرر وکیل خواهان ضمن افزایش خواسته موکل خود به مقدار 500 متر مربع با همان ارزش تقویم شده در ستون خواسته، خواسته دعوای خود را اولاً به تقاضای اعلان بطلان نظریه کمیسیون ماده 56 در اراضی متنازع فیه با جلب نظر کارشناس، ثانیاً تقاضای ابطال اقدامات فی‌مابین خواندگان ردیف اول و دوم و هـمچنین تقاضای الزام خواندگان به پرداخت هزینه دادرسی خسارت وارده شده و حق‌الوکاله تغییر داده است. نماینده حقوقی خوانده ردیف اول به شرح منعکس در صورتجلسه مورخ 4 دی 1381 ضمن پاسخ و دفاع اظهار نموده که اراضی مورد ادعای خواهان کلیه مقررات اجرای ماده 56 را طی و قطعیت یافته و در موعد مقرر از ناحیه شخص و یا اشخاص مورد اعتراض واقع نشده و با توجه به این‌که اراضی مذکور در محدوده شهر واقع گردیده بود، ناگزیر اداره منابع طبیعی آن را به مسکن و شهرسازی واگذار نموده، نماینده حـقـوقـی خوانده ردیف دوم به شرح منعکس در صورتجلسه مورخ 4 دی 1381 اظهار نموده که زمین متنازع فیه قسمتی از اراضــی اســت کــه بــه موجب صورت‌مجلس مورخ 21 تـیــر 1362 بـه سـازمـان مـسـکـن و شهرسازی واگذار گردیده و اداره زمین شهری در اجرای تبصره یک ماده 38 آیین‌نامه زمین شهری پس از طی تشریفات قانونی طی ثبت شـمـاره 3346 مـورخ 16 تـیـر 1371  شماره پلاک 473/827 سند ثبتی اراضی مذکور را اخذ نموده است. دادگاه بدوی در راستای اظهارات طرفین و پیرامون سابقه کشت و زرع در زمین موصوف قرار ارجاع امر به کارشناسی صادر که کارشناس منتخب به شرح منعکس در نظریه خویش اراضی متنازع فیه را زراعی اعلام نموده و درنهایت در تاریخ 6 اردیبهشت 1382 با اعلام ختم و کفایت دادرسی به موجب دادنامه معترض عنه 82/162 وفق خواسته خواهان بدوی انشای رأی نموده است. دادنامه صادرشده از ناحیه سازمان مسکن و شهرسازی مورد اعتراض واقع و به این شعبه ارجاع گردیده و در راستای اظهارات نماینده تجدیدنظر خواه و اعتراض معموله و به جهت فنی بودن، موضوع را به هیئت کـارشـناسی ارجاع نموده است. در خلال رسیدگی، اصحاب دعوا دادخواستی به‌طرفیت اداره منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد، سازمان مسکن و شهرسازی استان کهگیلویه و بویراحمد وعلی جان… به‌خواسته ورود ثالث در پرونده کلاسه 82/887 مطروحه در شعبه اول دادگـاه تـجدیدنظر و اعتراض به اجرای مقررات ماده 56 و رأی صادر شده از قاضی عضو کمیسیون و صدور حکم به مزروعی بودن اراضـی و ابـطـال اسـنـاد صادر شده توسط خواندگان ردیف اول و دوم و خلع ید از اراضی تقدیم نموده و اظهار داشته‌اند که اراضی مورد ادعای خوانده ردیف سوم به‌صورت مشاعی متعلق به همه اهالی بوده و در اجرای قانون اصلاحات اراضی و نسقی زراعتی آنها به نام ما صادر گردیده و تا قبل از تملک اراضی به‌وسیله خواندگان ردیف اول و دوم به‌صورت مشاعی در آن کشت و زرع می‌نمودیم و در تصرف ما بوده و حال خوانده ردیف سوم مدعی گردیده که اراضی متعلق به خودش می‌باشد و این در صورتی است که اراضی موصوف متعلق به ما بوده و تمام همجوران، مطلعان و معتمدان علم و آگاهی کامل دارند که اراضی را که خواندگان ردیف اول و دوم تملک نموده‌اند، قبل از تملک جزو اراضی مزروعی دولت آباد بوده که زارعان صاحب نسق در آن مشغول به کشت و زرع بوده‌اند و ادعای خوانده ردیف سوم که اراضی فقط متعلق به ایشان بوده ادعای واهی و بدون دلیل بوده و جهت اثبات این ادعای خویش مبنی بر این‌که اراضی مذکور جزو اراضی مزروعی بوده و متعلق به خوانده ردیف سوم نبوده و بر این اساس دعوای خود را مطرح نموده‌اند با وصول نظریه هیئت 3 نفره کارشناسی و به شرح منعکس در نظریه خود اظهار داشته‌اند: … بنابر عرایض معروضه در محل امارات و شواهدی که گویای سابقه زراعت باشد، ملاحظه نمی‌شود. پس از ابــلاغ نـظــریــه هـیـئــت ســه نـفــره کـارشـنـاسـی مـورد اعتراض وکـیـــل مــحــتــرم خــواهــان بدوی واقع گردیده متعاقب ارجاع موضوع ه هیئت 5 نفره کارشناسی و حسب گواهی مأمور ابـلاغ مـبنی بر فوت خواهان بدوی به موجب دادنامه شماره 84/1164 این مرجع قرار توقیف دادرسی صادر گردیده پس از تعرفه وراث متوفی به موجب گواهی انحصار وراثت شماره 84/643 به نام‌های 1- ماخاتی … همسر متوفا 2- مندنی … 3- علی … 4- کرمعلی … 5- حسین علی … 6- ثریا … 7- زواره … فرزندان متوفا مجدداً پرونده در روند رسیدگی قرار گرفته، پس از وصول نظریه هیئت 5نفره کارشناسی اظهار داشته‌اند: … از زمین مورد بحث با مقیاس و نقاط ثابت مورد لزوم نقشه تهیه شد و نقشه چاپ یکم سازمان جغرافیایی کشور در سال 1352 که توسط سازمان جغرافیایی مزبور با استفاده از عکس‌های هوایی سال 1334 به طریق فتوگرامتری تهیه شده تطبیق داده شد.

 هیئت دادگاه با عنایت به محتویات پرونده و نظر به ایـن‌کـه خـواهـان حسب رأی شماره 575/77 قاضی کـمـیـسیون ماده واحده هیئت تعیین تکلیف اراضی اختلافی مستقر در اداره منابع طبیعی فقط نسبت به 5/735 متر مربع اعتراض نموده که به موجب رأی مــــذکـــور اراضـــی مـــورد ادعـــای مشارالیه زراعی اعلام گردیده و واردین ثالث نیز در دادخواست تـقـدیـمـی خـود هیچ‌گونه ســــــابـــقـــــه اعـــتـــــراض در کمیسیون ماده واحده هیئت تـعـیـیـن تـکـلـیف اراضی اختلافی مستقر در اداره منابع طبیعی شهرستان بویراحمد مطرح شده باشد را ارائه ننموده‌اند و فقط بصورت کلی اقدام به تقدیم دادخواست ورود ثالث به کیفیت مذکور نموده‌اند. مضافاً این‌که حسب صورت مجلس کمیسیون ماده 56 مذکور در پرونده کلاسه 7/56 مربوط به دولت آباد و تل زالی رسیده و قید شده با ملاحظه اعتراض معترضان و بازدید از مرتع مورد بحث ز مینی است به مساحت یک میلیون‌و794 هزار هکتار بر حسب نقشه ترسیمی موجود در پرونده با حدود اربعه شمال اراضی ملی شده جدول فرامرزی و مستثنیات بن سنجان جنوب، مستثنیات قراء دولت آباد و تل زالی یاسوج مشرق جاده یاسوج سی سخت غرب، مستثنیات قرا دولت آباد تل زالی و این‌که در زمین مورد بحث هیچ‌گونه آثار زراعت و باغ و ساختمان دیده نشده و در قسمت‌های شمالی آن زمین رستنی‌ها و درخت‌های خودرو از نوع بادام کوهی و بلوط فراوان بوده که در تاریخ 30 دی 1354 رأی بر ملی بودن یک میلیو‌ن‌و794 هزار هکتار صادر شده و هیچ‌گونه اعتراضی از ناحیه خواهان بدوی و واردین ثالث در کمیسیون مربوطه به استثنا اعتراض موضوع رأی شماره 575/77 صادر شده از ناحیه قاضی کمیسیون ماده واحده تا صدور رأی اعلام قطعیت پلاک‌های اراضی دولت‌آباد و تل زالی تحت شماره 852 مورخ یک آذر 1379 ملاحظه و ارائه نشده و مضافاً این‌که اعضای هیئت‌ 3و 5 نفره کارشناسی نیز بر ملی بودن اراضی مورد ادعای خـواهـان بـدوی و واردین ثالث اظهارنظر نموده‌اند، بنابراین اولاً درخصوص دادخواست واردین ثالث به شرح مذکور با عنایت به لایحه شماره 84/534 و اعلام رضایت منجز و بی‌قید و شرط خود نسبت به خوانده ردیف سوم دعوای ورود ثالث به نام آقای علی … مستنداً به بند (ج) ماده 107 قانون آیین دادرسی مدنی ضمن لحاظ مواد 134 و 356 قانون مذکور قرار سقوط دعوای واردین ثالث در این بخش صادر ثانیاً درخصوص تجدیدنظرخواهی سازمان مسکن و شهرسازی با عنایت به جمیع مراتب مذکور و مستنداً به ماده 358 قانون آیین دادرسی مدنی دادنامه شماره 82/162 صادر شده از شعبه نهم دادگاه عمومی یاسوج نقض و مستنداً به اصل 45 قانون اساسی رأی بر بطلان دعوای خواهان اصلی و واردین ثالث نسبت به خواندگان ردیف‌های اول و دوم دعوای ورود ثالث صادر و اعلام می‌نماید. رأی صادر شده قطعی است.

مستشار دادگاه تجدیدنظر استان کهگیلویه و بویراحمد، الماس گشتاسبی

دادرس دادگاه تجدیدنظر استان کهگیلویه و بویراحمد، امیدوار سلیمانی

رأی دادگاه

درخصوص دادخواست آقای علی … به‌طرفیت اداره منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد و اداره مسکن و شهرسازی استان مذکور با وکالت آقای منصور … عبارت است از اعتراض به رأی کمیسیون ماده 56 قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع و نیز ابطال سند مأخوذه ناشی از رأی مذکور توسط خوانده ردیف دوم مقوم به 3 میلیون و 200 هزار ریال و چنین توضیح داده که به موجب سند زراعی شماره 221 موضوع 24 فروردین 1349 در اجرای قانون اصلاحات اراضی و احراز شرایط مندرج در قانون موصوف و اصلاحیه آن پس از جری تشریفات قانونی و احراز تصرفات مالکانه و زارعانه به نام موکل صادر گردیده و مالک رسمی و قانونی قطعه زمین موازی 2هزار و500 متر زمین از منطقه دولت آباد یاسوج بوده و تمامی شواهد و دلایل دلالت بر زراعی بودن اراضی تحت تصرفی موکل داشته که در نهایت خوانده ردیف اول به خوانده ردیف دوم واگذار نموده است، دادگاه با عنایت به مجموع اوراق پرونده، اسناد و مدارک ابرازی طرفین،باتوجه به آرای صادر شده کمیسیون درخصوص اراضی همجوار و نیز نظریه مبسوط کارشناس منتخب و رسمی دادگاه که صریحاً به مشمول نسق خواهان بودن اراضی مذکور دلالت دارد و به نظریه کارشناسی مذکور نیز با وصف ابلاغ و اطلاع خواندگان ایراد و اعتراض مؤثری به عمل نیامده است، ضمن پذیرش دعوای خواهان به زراعی بودن اراضی مذکور در چارچوب خواسته و نظریه کارشناس و نیز ابطال و اصلاح سند مأخوذ خوانده ردیف دوم از جهت اراضی متعلق به خواهان که توسط اجرای احکام اجرا خواهد شد اعلام رأی می‌نماید، رأی صادر شده حضوری و ظرف مدت 20 روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در محاکم تجدیدنظر استان است.

رئیس شعبه نهم دادگاه عمومی یاسوج، عربی 

منبع : نشریه مأوی‌