در قانون کار وظایفی برای کارفرما پیش‌بینی شده است. برای اینکه کارفرما از زیر بار انجام این تکالیف شانه خالی نکند، مجازات‌هایی نیز برای وی در نظر گرفته شده است. در حقیقت این مجازات‌ها اجرای تکالیف از سوی کارفرما را تضمین می‌کند.
برخی از بایدها و نبایدهای کارفرما که نادیده گرفتن آن سبب مجازات می‌شود، عبارتند از:
- عدم رعايت بهداشت: کارفرمایان مکلف‌اند بر اساس مصوبات شورای عالی حفاظت فنی، برای تأمین حفاظت، سلامت و بهداشت کارگران در محیط کار، وسایل و امکانات لازم را تهیه کنند و در اختیار آنان قرار دهند و البته چگونگی کاربرد وسایل را هم به آنان بیاموزند.
- عدم پيش‌بيني لوازمی براي تامين غذا و همچنين مكان مناسب براي ورزش
- بيمه نكردن كارگران: مطابق ماده 98 قانون تامین اجتماعی، کارفرمایانی که در موعد مقرر در این قانون حق‌بیمه موضوع قانون را پرداخت ننمایند علاوه بر تأدیه حق بیمه به پرداخت مبلغی معادل نیم در هزار مبلغ عقب‌افتاده‌برای هر روز تأخیر بابت خسارت تأخیر ملزم خواهند بود این‌خسارت نیز به ترتیب مقرر در ماده ۵۰ این قانون وصول خواهدشد.
- وادار كردن افراد به فعاليت‌هاي سخت كه با سلامت جسمي و روحي كارگر آسیب بزند
- جلوگيري از بازرسان و عدم همکاری با آنها: کارفرمایان و دیگر کسانی که مانع ورود بازرسان کار و کارشناسان بهداشت کار به کارگاه‌های مشمول قانون شوند یا از انجام وظیفه ایشان جلوگیری کنند یا از دادن اطلاعات و مدارک لازم به بازرسان اجتناب ورزند، با مجازات روبه‌رو می‌شوند.
- عدم اجراي آراي مراجع حل اختلاف
- بكارگيري اطفال زير15 سال
هم‌چنین کارگری که سن‌اش بین پانزده تا هجده سال تمام باشد «کارگر نوجوان» نامیده می‌شود و در بدو استخدام، باید توسط سازمان تأمین اجتماعی مورد آزمایش‌های پزشکی قرار گیرد. کارفرما باید در نظر داشته باشد که برابر قانون، آزمایش‌های پزشکی کارگر نوجوان حداقل باید سالی یک بار تجدید شود و مدارک مربوط در پرونده استخدامی وی ضبط شود. پزشک در‌باره تناسب نوع کار با توانایی کارگر نوجوان اظهار‌نظر می‌کند و چنانچه کار مربوط را نامناسب بداند، کارفرما مکلف است در حدود امکانات خود، نوع کار کارگر را تغییر دهد.
موارد فوق برخی از مصادیق تخلفات کارفرما هستند که در قانون کار برای آنها مجازات تعیین شده است. نادیده گرفتن هر یک از این تکالیف، مجازات‌هایی را به دنبال خواهد داشت. در سيستم حقوقی كشور ما، اين اجازه به قاضي داده شده است كه در شرایطی مجازات را تخفيف دهد يا تشديد كند به عنوان مثال تکرار جرم، تعدد جرم و مواردی از این دست به تشخیص قاضی ممکن است سبب تشدید مجازات شود.
به‌طور كلي در تخلف دفعه اول اين امكان براي فرد خاطي وجود دارد كه مجازات تبديل شود به عنوان مثال از جزاي نقدي استفاده مي‌كنند كه اجراي اين امر در قانون امري طبيعي است.
