باتوجه به ماده(621) قانون مجازات اسلامی که مقرر می دارد: « هر کس به قصد مطالبه وجه یا مال یا به قصد انتقام یا به هر منظور دیگر به عنف یا تهدید یا حیله یا به هر نحو دیگر شخصاَ یا توسط دیگری،شخصی را برباید یا مخفی کند به حبس از پنج تا پانزده سال محکوم خواهد شد…» بفرمایید:
الف)آیا در ایام عقد بستگی،نشوز زن صدق می کند؟
ب)آیا این کار شوهر، جرم و مستحق تعزیر شرعی است؟
ج)بر فرض لزوم تعزیر،آیا گذشت دختر و خانواده اش بعد از مرافعه مسقط تعزیر خواهد بود؟
نظر علماء و مراجع معظم تقلید
آیت الله سید علی خامنه ای:
الف)درصورتی که همسر ،زندگی مناسب شآن او را فراهم کرده باید اطاعت کند و به خانه او برود والا ناشزه محسوب می شود.
ب)موضوع نیاز به رسیدگی دارد و تعزیر با نظر حاکم شرعی است.
آیت الله محمد تقی بهجت:
الف)به مسئله 1897 مراجعه شود.مگر استثنایی که در مسئله 1900 آمده.
ب وج)حاکم شرع جامع الشرایط با در نظر گرفتن موضوع و دقائق و ریز کاری های لازمه تشخیص می دهد که آیا جرمی واقع شده یا نه و آیا مستحق تعزیر هست یا نه.در عین حال آدم ربایی در فرض مذکور اطلاق نمی شود چون زن معقوده او هست.
آیت الله سید علی سیستانی:
الف) اگر شرط ضمنی عرفی باشد در ایام عقد و قبل از عروسی ملزم به تمکین نباشد نشوز صدق نمی کند.
ب) کار شوهر جرم است، و مستحق تعزیر است.
ج) پس از مرافعه نزد حاکم شرع نمی تواند عفو کند.
آیت الله لطف الله صافی گلپایگانی:
الف) بلی، نشوز صدق می کند مثل اینکه بعد از عقد بدون عذر شرعی از رفتن به منزل شوهر و زندگی کردن امتناع کند.
ب) ماده قانونی مذکور شامل مورد سوال نمی شود.
آیت الله محمد فاضل لنکرانی:
الف) بلی، هرچند زن می تواند به عنوان درخواست مهریه خود تمکین نکند و در این صورت ناشزه نمی باشد.
ب) چون همسر شرعی او بوده است حکم آدم ربایی ندارد.
آیت الله مکارم شیرازی:
الف) در ایام عقد بستگی به طبق عرف و عادت دختر در خانه پدر زندگی می کند نشوز صادق نیست.
ب) این کار جرم است ولی مصداق آدم ربایی که در قانون آمده محسوب نمی شود.
ج) آری تعزیر است.
آیت الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی:
زن اگر با اختیار و رضایت خود تن به ازدواج داده عدم رضایت بعدی، او را از همسری آن مرد بیرون نمی برد مگر اینکه زندگی با مرد عسر و حرج داشته و در محکمه صالحه ثابت شود والا زن، همسر آن مرد است و باید از شوهر خود اطاعت کند و عمل مرد جرم حساب نمی شود و زن اگر امتناع کند ناشزه اس، مگر اینکه تقاضای مهر کند و مادامی که مهر را نگرفته می تواند تمکین نکند.
آیت الله حسین نوری همدانی:
الف) در فرض سوال نشوز صدق می کند.
ب) عمل شوهر جرم و موجب تعزیر است.
ج) رضایت دختر و خانواده اش موجب سقوط تعزیر می شود.
نظریه اداره حقوقی قوه قضاییه
عطف به استعلام شماره 2557/2-10/6/77 نظریه مشورتی اداره حقوق قوه قضاییه به شرح زیر اعلام می شود:
1- طبق مادتین (1114) و (1115) قانون مدنی زن باید در منزلی که شوهر تعیین می کند سکنی نماید مگر اینکه اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشدو یا آنکه بودن زن و شوهر در یک منزل متضمن خوف ضرر بدنی یا مالی یا شرافتی برای زن باشد. و طبق مستفاد از ذیل ماده (1115) آن قانون از مواردی که زن باید در منزلی که شوهر تعیین می کند سکنی نماید اگر امتناع کند و به منزل شوهر نرود مستحق نفقه نیست و ناشزه محسوب می شود.
2- اگر شوهر، زن خود را جبراً به خانه اش ببرد، عمل وی نه آدم ربایی است و نه سرقت.
منبع:نشریه دادرسی
