گروه حقوقی-مهدیه سید میرزایی:
یک حقوقدان گفت: اعمال مجازات سالب حیات، برای قاچاقچیان کلان و بزرگ، مجازات سختی به نظر نمی‌رسد و بی‌تردید آنها باید بدانند که چنین مجازاتی در انتظارشان خواهد بود.
سیدعلی کاظمی در گفت‌وگو با «حمایت» در خصوص مجازات‌های بازدارنده برای پیشگیری از جرایم مرتبط با مواد مخدر اظهار کرد: در این بحث باید ابتدا این موضوع مورد بررسی قرار گیرد که در جرایم مرتبط با مواد مخدر، سه دسته از اشخاص درگیر هستند. دسته نخست افرادی هستند که با سودای کسب درآمد و سود سرشار وارد این کار شده‌اند. مانند قاچاقچیان مواد مخدر که به طور معمول به صورت سازمان‌یافته فعالیت می‌کنند و به همین دلیل باید با قاطعیت با آنها برخورد شده و به اشد مجازات محکوم شوند. وی ادامه داد: دسته دوم این افراد را معتادانی با وضع اسفناک تشکیل می‌دهند و دسته سوم این افراد نیز قاچاقچیان خرده‌پایی هستند که سوداگر اصلی نیستند بلکه در حقیقت نوعی ابزار برای قاچاقچیان کلان محسوب می‌شوند و به دلایل مختلف شخصی، خانوادگی، اقتصادی و اجتماعی درگیر این قبیل فعالیت‌ها شده‌اند. این حقوقدان با بیان اینکه در میان سه دسته افراد مرتبط با جرایم مواد مخدر، دلایل درگیر شدن این افراد بخصوص دسته سوم یعنی همان قاچاقچیان خرده‌پا باید مورد بررسی و ریشه‌یابی قرار گیرد، افزود: در خصوص دسته سوم، به نظر می‌رسد که اعمال مجازات سالب حیات، کارگشا نخواهد بود البته علاوه بر ریشه‌یابی علل اصلی این موضوع، باید مشکلات و مسایلی از قبیل مشکلات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و شخصیتی در این افراد مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و رفع شود تا از ارتکاب به جرم مجدد توسط این افراد جلوگیری شود. وی اضافه کرد: باید به این نکته نیز تاکید کرد که بار حل چنین مشکلاتی بر دوش دستگاه قضایی کشور افتاده است که به صورت قاطعانه و بی‌طرفانه قانون را به مرحله اجرا در می‌آورد.
به گفته کاظمی، در این خصوص باید از دولت و ستاد مبارزه با مواد مخدر، این سوال را پرسید که با در اختیار داشتن بودجه‌ای کلان در حوزه مواد مخدر، تاکنون چه اقداماتی انجام داده‌اند همچنین باید از این ستاد خواست تا یک بیلان کاری در این زمینه ارایه دهد تا مشخص شود تعداد مجرمان مربوط به مواد مخدر، تا چه اندازه کاهش است.
ضرورت اعمال اشد مجازات برای قاچاقچیات کلان مواد مخدر
وی در ادامه با بیان اینکه اخیرا موضوعی مطرح شده است مبنی بر اینکه اعمال مجازات اعدام در مورد قاچاقچیان مواد مخدر، اقدام مناسبی نیست، عنوان کرد: به اعتقاد بنده، اعدام قاچاقچیان خرده‌پا، علاوه بر اینکه تاثیر چندانی در افزایش بازدارندگی این جرایم ندارد، در مواردی باعث ایجاد مشکلاتی برای خانواده‌های این افراد و بی‌سرپرستی آنها و ایجاد جنبه‌های جرم‌خیزی در میان این خانواده‌ها می‌شود. به همین دلیل در مواجهه با این افراد بهتر است با شیوه‌های رئوفانه اسلامی برخورد شود. این حقوقدان تاکید کرد: این موضوع در حالی است که در برخورد با افرادی که قاچاقچیان اصلی و کلان مواد مخدر هستند و به صورت سازمان‌یافته فعالیت می‌کنند، باید شدیدترین مجازات‌های مقرر در قانون را اعمال کرد. وی با اشاره به سایر مجازات‌های بازدارنده از قبیل حبس، شلاق و جزای نقدی اظهار کرد: به اعتقاد بنده، مجازت جزای نقدی برای قاچاقچیان خرده‌پا چندان مناسب نیست چرا که بسیاری از این افراد، به دلیل ناتوانی از پرداخت، در دورانی که مجازات حبس را تحمل می‌کنند، مرخصی گرفته و از زندان خارج می‌شوند تا از راه خلافی دیگر، مبلغ جزای نقدی که به آن محکوم شده‌اند را فراهم کنند. کاظمی با اشاره به اینکه ارایه خدمات عام‌المنفعه به عنوان یکی دیگر از مجازات‌های بازدارنده می‌تواند برای مجرمان معتاد مفید باشد، گفت: به عنوان مثال فعالیت این مجرمان در مراکز ترک اعتیاد می‌تواند در آینده مانع از ارتکاب مجدد جرم توسط این افراد شود. فعالیت این افراد در این مراکز به این دلیل می‌تواند مفید بوده و در بازدارندگی آنها موثر باشد که می‌توانند با مشاهده معتادان در حال ترک که تصمیم به رفع سموم از بدن خود گرفته‌اند، به ضرر و زیان اقدامات خود بیش از پیش واقف شده و آن را به طور واقعی لمس کنند.
مجرمان در انتظار عفو و آزادی مشروط نباشند
این حقوقدان گفت: بنابراین در مجموع باید گفت که احکام صادره در خصوص ارایه خدمات عام‌المنفعه برای مجرمان جزء مواد مخدر؛ مجازات حبس برای مجرمان متوسط و اعمال مجازات سالب حیات و نیز مصادره اموال برای قاچاقچیان کلان و سردسته‌ها می‌تواند مفید باشد.
وی بیان اینکه در برخی موارد مجرمان به دلیل برخورداری از آزادی مشروط یا عفو، از مجازات حبس رهایی می‌یابند، اظهار کرد: البته این اقدام در مورد برخی مجرمان، مناسب بوده و مفید است اما قاطعیت و حتمیت در برخورد با مجرمان نیز ضروری است. در حقیقت، شخص محکوم به مجازات حبس باید به این موضوع واقف باشد که اگر به عنوان مثال، به 10 سال تحمل حبس محکوم می‌شود، باید این مدت را به طور کامل سپری کند و منتظر نباشد که از طریق عفو یا آزادی مشروط، از این مجازات رهایی یابد. چرا که با انجام اقدامات خلاف قانون خود، علاوه بر بهم ریختن نظم موجود در جامعه و فراهم کردن موجبات اعتیاد در تعداد زیادی از افراد، پول‌های آلوده را وارد چرخه اقتصاد جامعه کرده است و به همین دلیل باید بداند که مجازات‌های سنگیینی در انتظار او است. کاظمی خاطرنشان کرد: اعمال مجازات سالب حیات، برای قاچاقچیان کلان و بزرگ، مجازات سختی به نظر نمی‌رسد و بی‌تردید آنها باید بدانند که چنین مجازاتی در انتظارشان خواهد بود. همچنین می‌توان در مواردی این افراد را به مجازات‌های حبس بدون بخشش در زندان‌های خاص و مصادره اموال محکوم کرد.
